Παρασκευή 8 Απριλίου 2011

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ ΠΕΡΙ ΠΑΙΔΩΝ ΑΓΩΓΗΣ


ΠΑΡΑΜΥΘΗΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΝ - ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΑΥΤΟΥ ΓΥΝΑΙΚΑ

Όχι απλά το πλέον άριστο παιδαγωγικό εγχειρίδιο της αρχαιότητας, αλλά το πλέον απρόσμενο ηθικοπλαστικό και παιδαγωγικό σύγγραμμα από ένα φωτισμένο ιερωμένο του αρχαίου κόσμου.


Όσο για τους παραμυθητικούς λόγους αυτού του τόμου ένα είναι το συμπέρασμα : Οι παραμυθητικοί λόγοι του Πλουτάρχου είναι «μελέτη του θανάτου» άκρως φιλοσοφική, για μια κοσμοθέαση που τη «δανείστηκε» η νεκρώσιμη ακολουθία των ημερών μας με βαθυστόχαστες αναφορές του τύπου «πάντα σκιάς ασθενέστερα», αφού «όναρ εστί ο άνθρωπος», όπως λέει ο Πλούταρχος.




…Δεν είναι σωστό τη σωματική αγωγή να παραβλέπουν αλλά να στέλνουν τα παιδιά τους οι γονείς σε γυμναστές ώστε να εξασκηθούν για την ομορφιά των κορμιών τους και για να ‘χουν δύναμη. Το θεμέλιο των καλών γηρατειών είναι η σωματική υγεία στην παιδική ηλικία…


…Τα υπάρχοντα των νικημένων στις μάχες, είναι βραβεία πεσμένα μπροστά στα πόδια των νικητών. Δεν αντέχουνε στον πόλεμο όσοι ανατράφηκαν στον ήσκιο. Ένας εκπαιδευμένος στρατιώτης κάνει πέρα τις εχθρικές φάλαγγες…


…Πρέπει να καθοδηγούμε τα παιδιά με συμβουλές και με κατάλληλα λόγια κι όχι, μα το Δία, με κακοποιήσεις και ξυλοδαρμούς γιατί αυτά ταιριάζουν να γίνονται σε δούλους κι όχι σε ελεύθερους ανθρώπους…


…Και τα πολλά εγκώμια βλάπτουν, έτσι τα παιδιά περηφανεύονται, ξιπάζονται κι αποβλακώνονται…


…Με το να πιέζουν τα παιδιά τους σε όλα να πρωτεύουν, εκείνα καταλήγουν ν’ απηυδήσουν και χάνουν την όρεξη για μάθηση…


…Να δίνουμε χρόνο στα παιδιά μας ν’ αναπαύονται από την αδιάκοπη μάθηση, να μη ξεχνάμε πως η ζωή μοιράζεται στη δράση και την ανάπαυση…


…Θεωρείται άξιο σεβασμού όταν λένε την αλήθεια τα παιδιά γιατί είναι δουλοπρεπές το ψέμα και πρέπει να το μισούν οι άνθρωποι κι είναι ασυγχώρητο ακόμα κι όταν ψεύδονται δούλοι που έχουν κάποιο ήθος…


…Τα σφάλματα των παιδιών είναι μικρά κι επανορθώνονται εύκολα αλλά τα αδικήματα των εφήβων πολλές φορές καταντούν υπερβολικά κι ολέθρια. Ακράτεια στο φαγητό, κλοπή πατρικών χρημάτων, πιοτά και ζάρια, έρωτες και καταστροφές σπιτιών παντρεμένων γυναικών, αυτές τις ορμές πρέπει με απασχολήσεις να δεσμεύσουμε και ν’ αναχαιτίσουμε…


…Οι μυαλωμένοι πατέρες, σ’ αυτή την εποχή της εφηβείας των παιδιών τους, πρέπει πιο πολύ απ’ όλους να προσέχουν και να ‘ναι έτοιμοι να σωφρονίζουν τους νεαρούς, διδάσκοντας, φοβερίζοντας, παρακαλώντας, φέρνοντας για παράδειγμα εκείνους που καταστράφηκαν για τη φιληδονία τους κι εκείνους που για την υπομονή τους κατέκτησαν δόξα κι επαίνους. Δυο είναι τα στοιχεία που διατηρούν την αρετή: η ελπίδα της τιμής κι ο φόβος της τιμωρίας…


…Οι κόλακες, ράτσα μιαρή, υποκριτές στη φιλία, ξένοι στο θαρραλέο λόγο, γλύφτες των πλουσίων, αλαζόνες προς τους φτωχούς, σαν κάποια τέχνη γοητευτική να τους πηγαίνει προς τους νέους. Όταν γελούν αυτοί που τους ταΐζουν κι οι κόλακες ξελιγώνονται στα γέλια. Ψυχικά κατακάθια και ψεύτικοι σ’ όλη τους τη ζωή, ζουν από το γνέψιμο των ισχυρών, ελεύθεροι από τύχη, σκλάβοι από δική τους εκλογή. Όταν τους περιφρονείς κι ούτε καν τους βρίζεις τότε πιστεύουν πως έχουνε βριστεί. Έτσι επιβιώνουν άσκοπα και παρασιτικά…


…Κι οι συναναστροφές των παιδιών είναι σημαντικές. Να έχουν καλούς τρόπους, να μιλούν καθαρά ελληνικά και να μην κουβαλούν την προστυχιά του βάρβαρου και κακού χαρακτήρα γιατί δεν το λέει άδικα η παροιμία: «αν κατοικήσεις με κουτσό θα μάθεις να κουτσαίνεις»…


…Να ζητάμε για τα παιδιά μας δασκάλους που στη ζωή τους στέκονται αδιάβλητοι κι είναι άριστοι στο ήθος και την κατάρτισή τους. Πηγή της αρετής είναι το να τύχει κανείς κατάλληλης παιδείας…


Το βιβλίο  ''ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ ΠΕΡΙ ΠΑΙΔΩΝ ΑΓΩΓΗΣ'' μπορείτε να το βρείτε εδώ