Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013

Κατάσταση εξαίρεσης


Όταν η έκτακτη ανάγκη μετατρέπει την εξαίρεση σε κανόνα 

H κατάσταση εξαίρεσης -έννοια που αντλεί την καταγωγή της από την "exceptio" του ρωμαϊκού δικονομικού συστήματος και την οποία ο Αγκάμπεν θεωρεί ταυτόσημη με την "κατάσταση έκτακτης ανάγκης"- έχει αρχίσει σήμερα να μετατρέπεται, και με τη δική μας ανοχή, σε "φυσιολογικό" τρόπο διακυβέρνησης, τρόπο ο οποίος καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τόσο την εξωτερική όσο και την εσωτερική πολιτική των κρατών. Το βιβλίο του κορυφαίου Ιταλού φιλοσόφου διερευνά σε βάθος τις σύνθετες ιστορικές πτυχές του ζητήματος, αναλύει τα αίτια και τις επιπτώσεις του στις σημερινές κοινωνίες και εξετάζει τις "μεταμορφώσεις" του μέσα στο χρόνο. Όταν η κατάσταση εξαίρεσης τείνει να γίνει ο κανόνας, οι θεσμοί και οι ισορροπίες των δημοκρατικών συνταγμάτων δεν μπορούν να λειτουργήσουν . Κινούμενος σ' έναν, εν πολλοίς, αχαρτογράφητο χώρο ανάμεσα στην πολιτική και το δίκαιο, ανάμεσα στην έννομη τάξη και την καθημερινή ζωή, χώρο τον οποίο οι περισσότεροι ιστορικοί και πολιτικοί επιστήμονες αρνούνται να μελετήσουν, ο Αγκάμπεν εξετάζει μία προς μία τις νομικές θεωρίες που αφορούν την κατάσταση εξαίρεσης και φωτίζει με έναν ουσιαστικό και ριζοσπαστικό τρόπο τη σκοτεινή σχέση που συνδέει τη βία με το δίκαιο. 

Η παρούσα έρευνα προτίθεται να εξετάσει αυτό το ουδέτερο έδαφος ανάμεσα στο δημόσιο δίκαιο και το πολιτικό γεγονός, ανάμεσα στην έννομη τάξη και τη ζωή. Μόνο αν μετακινηθεί ο πέπλος που καλύπτει αυτή τη δυσδιάκριτη ζώνη θα μπορέσουμε να προσεγγίσουμε και να κατανοήσουμε όσα διακυβεύονται λόγω της διαφοράς-ή της υποτιθέμενης διαφοράς-μεταξύ του πολιτικού και του νομικού, του δικαίου και του ανθρώπου. Και ίσως μόνο τότε θα είναι δυνατό να απαντήσουμε στο ερώτημα που δεν παύει να αντηχεί στην ιστορία της δυτικής πολιτικής: τι σημαίνει «δρω πολιτικά»;