Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010

Louis-Ferdinand CÉLINE - ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ



Κορυφαίος πεζογράφος του εικοστού αιώνα, ο Σελίν (κατά κόσμον, Λουί-Φερντινάν-Ωγκύστ Ντετούς) γεννιέται το 1894 στο Παρίσι. Το 1912, κατατάσσεται εθελοντικά στο πεζικό, όπου τον προλαβαίνει ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Τον Σεπτέμβριο του 1914, τραυματίζεται, παρασημοφορείται και αποστρατεύεται. Εργάζεται στο Καμερούν και επιστρέφοντας σπουδάζει ιατρική στη Ρεν. Συμμετέχει για λογαριασμό της Κοινωνίας των Εθνών σε υγιειονολογικές αποστολές στην Αμερική, την Αφρική και την Ευρώπη, προτού εγκατασταθεί ως γιατρός στο Παρίσι.
Το 1932, εκδίδει το αριστουργηματικό Ταξίδι στην άκρη της νύχτας που προκαλεί σκάνδαλο και στέφεται με απαραμείωτη επιτυχία. Εννέα ακόμα μυθιστορήματα (Θάνατος επί πιστώσει, Μακελειό, Από τον ένα πύργο ο άλλος, Βορράς, κ.ά.) επισφραγίζουν την ιδιοφυή καινοτομία του.


Η αντισημιτική και φιλοναζιστική στάση του τον αναγκάζει να καταφύγει το 1944 στη Γερμανία και εν συνεχεία στην Κοπεγχάγη, όπου φυλακίζεται για ένα διάστημα και όπου παραμένει μια εξαετία, εν αναμονή της δίκης του στη Γαλλία επ’ εσχάτη προδοσία. Το 1951, αμνηστεύεται και αποσύρεται στο παρισινό Μεντόν, συνεχίζοντας να συγγράφει έως το θάνατό του, το 1961.


Από τις εκδόσεις της Εστίας κυκλοφορεί το Ταξίδι στην άκρη της νύχτας, σε μετάφραση Σεσίλ Ιγγλέση Μαργέλλου




Σελίν: «Ταξίδι στην άκρη της νύχτας».
Μετάφραση: Σεσίλ Ιγγλέση - Μεργέλλου.
Εκδόσεις «Εστία», σελ. 639, 2007.
Αποσπάσματα του έργου:  

Υπάρχουν σε αυτόν τον κόσμο δύο καλοί τρόποι να ψοφήσει ο φτωχός: είτε απ' την απόλυτη αδιαφορία των ομοίων του εν καιρώ ειρήνης είτε απ' το ανθρωποκτόνο πάθος των ιδίων εν καιρώ πολέμου. Άμα βαλθούν να σκέφτονται εμάς, οι μάγκες, είναι αμέσως για να μας βασανίσουν, και τίποτε άλλο. Μόνο καταματωμένοι παρουσιάζουμε ενδιαφέρον για τα καθάρματα! (σελ.103)


Το μόνο που ξέρει ο κόσμος είναι να σε σκοτώνει, σαν τον κοιμισμένο είναι ο κόσμος που σε πλακώνει στον ύπνο του , όπως σκοτώνει ο κοιμισμένος τους ψύλλους του. Να ένας ηλίθιος τρόπος να πεθάνεις, έλεγα μέσα μου, όπως όλος ο κόσμος , δηλαδή. Η εμπιστοσύνη στους ανθρώπους είναι ήδη λιγάκι θάνατος. (σελ. 215)



Παραδίνεσαι στον θόρυβο όπως παραδίνεσαι στον πόλεμο. Αφήνεσαι στις μηχανές με τις τρείς ψωροϊδέες που παραδέρνουν ακόμη πάνω ψηλά, πίσω από το κούτελο. Πάει τελείωσε. Ό,τι κοιτάς οπουδήποτε, ό,τι αγγίζει το χέρι, είναι τώρα σκληρό. Κι ό,τι καταφέρνεις ακόμη να θυμηθείς είναι άκαμπτο σαν σίδερο κι άνοστο πιά μες στην σκέψη.
 Γεράσαμε φριχτά μονομιάς.


Πρέπει να καταργηθεί η έξω ζωή, να γίνει ατσάλι, κάτι χρήσιμο. Δεν την αγαπούσαμε αρκετά όπως ήταν, γι' αυτό. Πρέπει να γίνει αντικείμενο λοιπόν, στερεό, έτσι έχει ο Κανόνας. (σελ.271)



Με λίγα λόγια όσο είσαι στον πόλεμο, λές πως θα 'ναι καλύτερη η ειρήνη, κι έπειτα πιπιλάς αυτήν την ελπίδα σαν καραμέλα, κι έπειτα είναι σκατά και απόσκατα. Δεν τολμάς να το πείς στην αρχή, μην τυχόν και αναγουλιάσει κανένας. Το παίζεις καλό παιδί, κοντολογίς. Κι έπειτα, μιάν ωραία πρωία, καταλήγεις παρ' όλα αυτά να το ξεράσεις μπροστά σε όλον τον κόσμο. Έχεις βαρεθεί να τσαλαβουτάς στον βόθρο . Μα τότε ο κόσμος σε βρίσκει υπερβολικό. Και τέρμα. (σελ.281)


Τί τρελοκομείο η στερημένη ζωή! Μια τάξη είναι η ζωή, κι η πλήξη είναι ο παιδονόμος της, που διαρκώς σε κατασκοπεύει. πρέπει πάση θυσία να μοιάζεις απασχολημένος με κάτι πολύ συναρπαστικό, ειδάλλως πλακώνει και σου ροκανίζει το μυαλό. ΄Οταν η μέρα δεν είναι τίποτα άλλο από ένα σκέτο εικοσιτετράωρο, δεν υποφέρεται. Μια μακριά, σχεδόν αβάσταχτη ηδονή πρέπει να είναι η μέρα, μία μακριά συνουσία, θες δε θες.


Σου κατεβαίνουν λοιπόν σιχαμερές σκέψεις, όσο σ' αποβλακώνει η ανάγκη, όσο μέσα στο κάθε σου δευτερόλεπτο στριμώχνεται ένας πόθος για χίλια άλλα πράγματα, ένας πόθος για αλλού. (σελ.415)


[...] Βυθίζεσαι , τρομάζεις στην αρχή μες στην νύχτα, μα θες παρ' όλα αυτά να καταλάβεις, και τότε δεν εγκαταλείπεις πια τα βάθη. Είναι, όμως, πολλά τα πράγματα που πρέπει να καταλάβεις ταυτόχρονα. Κι είναι πολύ σύντομη η ζωή. Δεν θες να αδικήσεις κανέναν. Έχεις ενδοιασμούς, διστάζεις να τα κρίνεις όλα μονομιάς και προπαντός φοβάσαι μην αναγκαστείς να πεθάνεις ενόσω διστάζεις, γιατί τότε θα 'χεις έρθει τζάμπα στην ζωή. Ό,τι χειρότερο. (σελ.446)


Ο Σελίν καταδικάστηκε σε θάνατο από την ''αντίσταση'' για τρία αντισημιτικά έργα που έγραψε καθώς και για τις φιλοναζιστικές του ιδέες!

" Εγώ, αν ήμουν δικτάτορας, θα πέρναγα άλλον νόμο, έναν ακόμα και θα ήταν ο τελευταίος. Πρώτον, όλοι οι Εβραίοι σ' αυτή τη χώρα, με την κήρυξη του πολέμου, ηλικίας 17-60 ετών, μισο-Εβραίοι, Εβραίοι κατά το ένα τέταρτο, διασταυρωμένοι, παντρεμένοι με Εβραίες, μασόνοι, θα στέλνονται αποκλειστικά στις μονάδες πεζικού που μάχονται στην πρώτη γραμμή. Κάθε πάράβαση του νόμου θα τιμωρείται με θανατική ποινή. Οπότε, όλοι οι Εβραίοι στην πρώτη γραμμή κανένα προνόμιο και οι τραυματίες τους δε θα μεταφέρονται. Θα γίνουν καλά στο μέτωπο ή θα ψοφήσουν εκεί αν χρειαστεί. Δεν πρέπει να εμπιστεύεσαι τους Εβραίους ακόμα κι όταν είναι νεκροί".


Κλείνουμε με τα λόγια της μεταφράστριας: «…Διαβάζουμε το Σελίν, γιατί είναι ο σκοτεινός ήλιος γύρω απ’τον οποίο περιστρέφονται σαν φασματικοί πλανήτες τα δράματα, οι φάρσες, οι οιμωγές και οι σιωπές του 20ου αιώνα, που είναι και ο 21ος. Τον διαβάζουμε γιατί αναγνωρίζουμε στην εκθαμβωτική πρόζα του την τραγική ανθρώπινη συνθήκη μας και γιατί μας καταδικάζει να της γελάμε κατάμουτρα….»