Εκτός από ποιήματα έγραψε και πεζά, θεατρικά έργα, φιλοσοφικές μελέτες, αλλά και σημαντικά πολιτικά κείμενα και άρθρα.
ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΗΣ
Ο Εμινέσκου δεν ήταν ένας παθητικός καλλιτέχνης, αλλά άνθρωπος του αγώνα και γι’ αυτό θεωρήθηκε επικίνδυνος. Ανέπτυξε πλούσια δράση – όχι μόνο φανερή, αλλά και κρυφή και συνωμοτική- με στόχο την εθνική αναγέννηση, κάτι που είχε ως συνέπεια να δολοφονηθεί σε ηλικία 39 ετών, ώστε να σταματήσει, έτσι, την πατριωτική δράση του.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα την προσωπικότητα, αλλά και την δράση του πρέπει να εξετάσουμε τις συνθήκες, υπό τις οποίες έζησε και δημιούργησε. Η Ρουμανία μόλις είχε απαλλαγεί από την ηγεμονία της οθωμανικής Αυτοκρατορίας και έπρεπε να συγκροτηθεί σε ένα ενιαίο ανεξάρτητο κράτος. Δεν ήταν ελεύθερες, όμως, όλες οι επαρχίες της.
Ο Εμινέσκου έγραψε άρθρα για την καταπίεση των Ρουμάνων που βρίσκονταν υπό την κατοχή της Αυστροουγγαρίας.
Μετά την λήξη του Ρωσο- τουρκικού πολέμου (1877-1878) η Ρουμανία αναγνωρίστηκε διεθνώς ως ανεξάρτητο κράτος, υπό τον όρο της χορήγησης της ρουμάνικης υπηκοότητας στους εβραίους της περιοχής, κάτι στο οποίο ο Εμινέσκου αντέδρασε σθεναρά. Είχε δηλώσει ότι οι εβραίοι δεν πρέπει να έχουν δικαιώματα πουθενά στην Ευρώπη διότι «δεν εργάζονται», ότι έπρεπε να θεσπιστούν αυστηροί νόμοι κατά των εβραίων, ότι ουσιαστικά είχαν συστήσει ένα «ξένο οικονομικό στρατό» και ότι «εποφθαλμιούσαν την ιδιοκτησία των Ρουμάνων και μακροπρόθεσμα την ίδια την πατρίδα τους». Γι’ αυτό, άλλωστε, ακόμη και σήμερα, το όνομά του εμφανίζεται σε διάφορες εκθέσεις και λίστες με αντισημίτες δημιουργούς.
Ακολούθως, το 1883 ο βασιλεύς της Ρουμανίας Κάρολος (της γερμανικής οικογενείας των Χοετζόλερν) ετοιμάζεται να υπογράψει μυστική συνθήκη με την Αυστροουγγαρία, ένας όρος της οποίας είναι ο αποκλεισμός κάθε αξίωσης της Ρουμανίας για ένωση της Τρανσυλβανίας με αυτήν. Ο Εμινέσκου αντιδρά δυναμικά, όχι μόνο με τα πύρινα άρθρα του. Ήδη, συμμετέχει και ηγείται, τελικά, της μυστικής εθνικιστικής εταιρείας «Καρπάθια», της οποίας πρωταρχικός στόχος είναι η ένωση της Τρανσυλβανίας με την μητέρα Πατρίδα. Δημιούργησε ένα δίκτυο με πολλές οργανώσεις σε διάφορες περιοχές της πατρίδας του. Η εταιρεία «Καρπάθια», αλλά και το Δίκτυο εθνικών οργανώσεων, υπήρξαν ο στόχος των ρουμάνικων μυστικών υπηρεσιών, της Αυστροουγγαρίας και της τσαρικής Ρωσίας. Από διάφορες εκθέσεις μυστικών υπηρεσιών των κρατών αυτών προκύπτει ότι ο Εμινέσκου ρητά χαρακτηριζόταν ως ιδιαίτερα επικίνδυνος. Ακόμη, μέσα από τα άρθρα του «μαστιγώνει» το Κοινοβούλιο για την στάση του απέναντι σε εθνικά ζητήματα, αλλά και κατηγορεί την συμμετοχή πολιτικών στον σχηματισμό τραπεζών με σκοπό την κερδοσκοπία.
Πρέπει να τονισθεί ότι η εταιρεία «Καρπάθια» ήταν άκρως επαναστατική και λέγεται ότι σχεδίαζε ακόμη και την ανατροπή της κυβέρνησης και ετοίμαζε ένοπλο αγώνα για την ένωση της Τρανσυλβανίας με την Ρουμανία. Γι’ αυτόν τον λόγο πράκτορες διείσδυσαν σε αυτήν και πληροφοριοδότες επιστρατεύθηκαν. Κάποιοι από αυτούς ήταν πολύ κοντά στον Εμινέσκου.
1883- 1889
Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ
Ο Εμινέσκου ήταν, πλέον, πολύ επικίνδυνος. Με συντονισμένη δράση καταδοτών, πληρωμένων δημοσιογράφων, πρακτόρων αρχίζουν το 1883 - την περίοδο που αντιδρούσε στην επικείμενη συμφωνία του Καρόλου με την Αυστροουγγαρία, η οποία συμφωνία θα άφηνε εκτός Ρουμανίας την Τρανσυλβανία- να διαδίδονται ταχύτατα φήμες περί εμφανίσεως σοβαρής ασθενείας του Εμινέσκου. Άλλοι μιλούν για σχιζοφρένεια, άλλοι για σύφιλη! Ανεξαρτήτως της διαγνώσεως, το αποτέλεσμα είναι ο άμεσος , ακούσιος εγκλεισμός του σε νοσοκομείο, μετά από βίαια σύλληψή του από την αστυνομία. Σφραγίζουν το σπίτι του και κλέβουν χειρόγραφά του. Οι διαγνώσεις αποδεικνύονται εσφαλμένες, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι η περιθωριοποίηση του Εμινέσκου, η σταδιακή φυσική, αλλά και ηθική, εξόντωσή του. Έτσι, κάθε εσφαλμένη διάγνωση την ακολουθεί μία άλλη, η οποία, επίσης, μετά από λίγο διαψεύδεται Μιλούν για σχιζοφρένεια, μετά για σύφιλη, μετά για μανιοκατάθλιψη. Ο Εμινέσκου δεν είναι ασθενής, είναι πολιτικός κρατούμενος. Οι ρουμανικές και αυστριακές αρχές ήθελαν να θέσουν στο περιθώριο έναν δυναμικό αντίπαλο της συνθήκης με την οποία, όπως προαναφέρθηκε, η Τρανσυλβανία παρέμενε εκτός Ρουμανίας..
Μεταφέρεται για εξετάσεις στην Αυστρία και το 1884 επιστρέφει στην Ρουμανία. Είναι υγιής και εργάζεται. Έκτοτε θα ξαναμπεί σε σανατόριο και θα ξαναβγεί. Από το 1887, με το πρόσχημα της ασθενείας, του χορηγείται καθημερινά με ένεση, υδράργυρος, δηλαδή δηλητήριο. Ο Εμινέσκου γράφει άρθρα, τα οποία δημοσιεύονται, χωρίς όμως πλέον να τα υπογράφει, ανώνυμα. Ένα από αυτά προκάλεσε τόση αναστάτωση, ώστε έπρεπε πάση θυσία να αποκαλυφθεί ο συντάκτης του. Ανακαλύπτουν ότι ήταν ο Εμινέσκου. Η διάγνωση καταλυτική: ο Εμινέσκου δεν είχε θεραπευθεί! Τον Μάρτιο του 1889 τον βάζουν πάλι σε άσυλο. Τον Ιούνιο του 1889 βρίσκεται νεκρός. Η επίσημη εκδοχή είναι από θανάσιμο τραυματισμό στο κεφάλι, από πέτρα με την οποία τον χτύπησε κάποιος «φρενοβλαβής». Η εκδοχή αυτή, πλέον, αμφισβητείται σοβαρά, διότι παρουσιάζει κενά. Πιθανή αιτία θανάτου θεωρείται η δηλητηρίασή του με υδράργυρο. Η αυτοψία έγινε καθυστερημένα, με μεγάλη προχειρότητα. Το σίγουρο είναι ότι ο Εμινέσκου «έπρεπε» να πεθάνει, το πώς ακριβώς δολοφονήθηκε, είτε από επίθεση κάποιου φρενοβλαβούς, είτε από δηλητηρίαση, δεν έχει αποδειχθεί ακόμη πλήρως. Ας μην ξεχνάμε πως η χώρα έζησε για μεγάλο χρονικό διάστημα υπό κομμουνιστικό ζυγό, με αποτέλεσμα την περίοδο αυτή πολλά στοιχεία σχετικά με τον θάνατό του να εξαφανιστούν.
Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
Ουδείς σχεδόν διαφωνεί ότι ο Εμινέσκου είναι ο εθνικός ποιητής της Ρουμανίας. Το ποιητικό του έργο προβάλλεται, αλλά αυτό που αποσιωπείται συστηματικά σε όλες τις χώρες, είναι η εθνική και πολιτική του δράση. Είναι χαρακτηριστικό ότι είχε συλληφθεί οκτώ φορές από την αστυνομία. Παρουσιάζεται ως ένας πατριώτης μεν ποιητής, αλλά σχεδόν απόκοσμος, ονειροπόλος, λυρικός, ρομαντικός που η δράση του για την πατρίδα του, περιορίστηκε και εξαντλήθηκε στην συγγραφή ποιημάτων, έστω και πατριωτικών. Το ότι ανέπτυξε την δράση, που προαναφέραμε, μέσα από επαναστατικές οργανώσεις, και συντάσσοντας πύρινα άρθρα αποσιωπείται. Το ότι για την Αυσοτροουγγαρία, το ρουμάνικο κράτος και την τσαρική Ρωσία ήταν επικίνδυνος και διώχθηκε με συλλήψεις, διαγνώσεις περί τρέλλας, εγκλεισμό σε άσυλα και βαθμιαία δηλητηρίαση με υδράργυρο, ενώ ήταν υγιής αποσιωπείται.
Ο Εμινέσκου είχε την μοίρα που κι άλλοι πατριώτες, πνευματικοί άνθρωποι, είχαν μετά από αυτόν, όπως ο Έζρα Πάουντ, ο Σελίν, ο Κνουτ Χάμσουν, ο Ρομπέρ Μπραζιγιάκ και άλλοι, από τους οποίους κάποιοι, επίσης, εγκλείστηκαν σε ψυχιατρεία, κάποιοι φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν. Ήταν, όπως και αυτοί, ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης, ένας παθιασμένος πατριώτης και, ως εκ τούτου, ένας επικίνδυνος άνθρωπος.
πηγή:http://www.mihai-eminescu.net/
Προτεινόμενα βιβλία
Ο «Φτωχό-Διόνυσος» είναι ένα φανταστικό διήγημα που δημοσιεύθηκε το 1872 στις «Λογοτεχνικές Συνδιαλέξεις» και μολονότι ανήκει στις δημιουργίες της νεότητας του συγγραφέα θεωρήθηκε από την αρχή ως ένα αριστούργημα. Σε αυτό το διήγημα ο Εμινέσκου φανερώνει διάφορες επιδράσεις που ανήκουν στη γερμανική λογοτεχνία και φιλοσοφία, στη γαλλική λογοτεχνία, στην ινδική φιλοσοφία και στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και μυθολογία, κυρίως δε στις ορφικές ιδέες. Ο συγγραφέας αναπτύσσει μερικά αγαπημένα του φιλοσοφικά θέματα όπως η σχετικότητα του χώρου και του χρόνου («ο κόσμος ελαττωμένος σε έναν κόκκο δροσιάς»), και η ενότητα του Όλου εκφρασμένη σε μια σειρά ατελείωτη αριθμών(«το ένα ενυπάρχει σε όλα και το άπαν ενυπάρχει στο εν»). Το διήγημα έχει έναν ήρωα, τον Διόνυσο, ο οποίος περνά μια φιλοσοφική και ερωτική εμπειρία προορισμένη να τον οδηγήσει στην κατανόηση της αποστολής του στον κόσμο. Είναι ένας τυπικός ρομαντικός ήρωας (ορφανός, όμορφος και λόγιος), «εραστής της μοναξιάς και μη μισούμενος από κανέναν», ο οποίος πειραματίζεται με την βοήθεια ενός ενός παλαιού βιβλίου αστρολογίας που ανακάλυψε τυχαία,- του “Architecturae cosmicae sive astronomiae geocentricae compendium” – και καταφέρνει να ξεφύγει από το παρόν και να ταξιδεύσει σε μία προηγούμενη ζωή του, στον 15ο αιώνα, την περίοδο της βασιλείας του Αλεξάνδρου του Αγαθού, όταν ήταν νεαρός ευλαβής μοναχός στη μεσαιωνική Μολδαβία. Εκεί, κάτω από την επιβλητική σκιά των Καρπαθίων και μέσα στις σκοτεινές νύχτες των αρχαίων μολδαβικών δασών τον κυριεύει ο πειρασμός να κλέψει μία κοπέλα την οποία αγαπά κρυφά και, χρησιμοποιώντας τις γνώσεις μαγείας που του δίδαξε ένας πονηρός γερό εβραίος, να φύγει μαζί της για τη σελήνη. Καθώς η ίδια η σελήνη φαίνεται να τον προσκαλεί με τα παιχνιδίσματα του φωτός της, ο νεαρός μοναχός αποσχηματίζεται και καταφέρνει να φύγει με την αγαπημένη του για το φεγγάρι όπου έφτιαξε τον δικό του παράδεισο. Όμως, η ιστορία δεν τελειώνει εκεί....
Ο συγγραφέας δομεί πολλές σκηνές εποχής που δίνουν χρώμα στην αφήγηση. Ο τίτλος της νουβέλας παραπέμπει ευθέως στην ελληνική μυθολογία. Είναι γνωστό ότι ο Διόνυσος-Ζαγρεύς είναι ο θεός της βλάστησης στην ελληνική μυθολογία, η οποία τον θεωρεί γιο της Περσεφόνης και του Διός και ο οποίος εξαιτίας της ζήλιας της Ήρας θα καταβροχθισθεί από τους Τιτάνες. Ο Ζευς κατακεραυνώνει τους Τιτάνες και τον αναπλάθει από τις στάχτες τους. Επαναγεννημένος από τον Δία, ο Διόνυσος εξηγεί την διπλή φύση του ανθρώπου: την θεϊκή από τον Δία και την ανθρώπινη από τις στάχτες των Τιτάνων, εξηγώντας το αίνιγμα των διαδοχικών ζωών μέσα από την προσπάθεια απαλλαγής από το γήινο-τιτανικό στοιχείο. Εδώ εμπλέκεται και ο θρύλος του Ορφέως, προφήτη και μάγου που κατέβηκε στον Άδη για να βρει την αγαπημένη του Ευρυδίκη, ο οποίος κηρύσσει μια νέα πίστη, τον Ορφισμό που συνίσταται στην μύηση του νεοφύτου με τις χαρακτηριστικές παραδόσεις του θεού Διόνυσου και την αναγέννηση του μαζί με αυτόν. Η μετενσάρκωση επίσης αποτελεί βασικό δόγμα του Ορφισμού. Στο διήγημα του Εμινέσκου ανακαλύπτουμε έναν νέο μυημένο ήρωα, που τελεί ένα μυστηριακό τελετουργικό, μια ανώτερα προικισμένη ύπαρξη, ικανή να δημιουργήσει μια νέα πνευματική τάξη. Ο Διόνυσος σώζεται μέσω της μετενσάρκωσης, και ο συγγραφέας δανείζεται από τον ελληνικό μύθο όχι μόνο το θρυλικό σύμβολο αλλά και την εικόνα της γης που καταστρέφεται με έναν κατακλυσμό. Ο Μιχαήλ Εμινέσκου προσθέτει στο όνομα του Διονύσου το συμβολικό επίθετο «φτωχός», για να υπογραμμίσει την ασυμβατότητα μεταξύ της θεϊκής του φύσης και της κοινωνίας στην οποία εμφανίστηκε τυχαία.
Ο εθνικός ποιητής της Ρουμανίας, Μιχαήλ Εμινέσκου, παρουσιάζεται στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό από τις εκδόσεις «Νοών», σε ένα λυρικό έργο πεζού ρυθμού που είναι από τα κορυφαία της πνευματικής του δημιουργίας.
Το βιβλίο ''Ο ΦΤΩΧΟ-ΔΙΟΝΥΣΟΣ'' μπορείτε να το βρείτε εδώ
thulebooks.gr