Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2011

Στον Σουηδό ποιητή, Τόμας Τρανστρέμερ, το Νόμπελ Λογοτεχνίας


Το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2011 απονεμήθηκε στον 80χρονο Σουηδό ποιητή Τόμας Τρανστρέμερ. Στην ανακοίνωση της, η Ακαδημία αναφέρει πως ο ποιητής «μέσω των συνοπτικών και διαφανών εικόνων του μάς δίνει μια ζωντανή πρόσβαση στην πραγματικότητα». Ο Τρανστρέμερ θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές της Σουηδίας με θέση μοναδική στη σουηδική και τη διεθνή λογοτεχνία. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από πενήντα γλώσσες, μεταξύ αυτών, και τα ελληνικά. 

 Ο κορυφαίος ποιητής ξεχώρισε από μικρός και από ότι φαίνεται ήταν συνηθισμένος στις τιμητικές διακρίσεις. Όταν ήταν ακόμα μαθητής στο Λατινικό σχολείο Sodra στη Στοκχόλμη, είχε αφήσει τους καθηγητές του άφωνους με τον τρόπο που αντιλαμβανόταν τα πράγματα. Λίγο μετά ο νεαρός τότε Τρανστρέμερ αποφοίτησε ως Ά ψυχολόγος από το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, το 1956. 

 Η ενασχόλησή του με την συγγραφή ξεκίνησε από την ηλικία των δεκατριών. Το 1954 δημοσιεύθηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο dikter 17 ("17 ποιήματα"). Το 1987 μεταφράστηκε στα αγγλικά όλη η μέχρι τότε δουλειά του και κυκλοφόρησε στην Βρετανία με τίτλο New Collected Poems. Μέχρι σήμερα έχει να επιδείξει πλούσιο συγγραφικό έργο με πρωταγωνιστικό ρόλο πάντα, την ποίηση. Το 1993 κυκλοφόρησε μια σύντομη αυτοβιογραφία του, με τίτλο Minnena ser mig (Memories look at me). 

Βέβαια δεν λείπουν οι επικριτές του, οι οποίοι ιδίως τη δεκαετία του 70, του άσκησαν έντονη κριτική, επειδή το περιεχόμενο του έργου του δεν ήταν ποτέ πολιτικό. Ο ίδιος έχει ξεκαθαρίσει πως αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η απλή καθημερινή ζωή, η φύση και το ανθρώπινο μυαλό. 

 Το 1990 ο Τρανστρέμερ υπέστη σοβαρό χτύπημα, το οποίο του προκάλεσε προβλήματα στην ομιλία, ευτυχώς όχι και στο γράψιμο. Αρκετές φορές στο παρελθόν είχε ακουστεί το όνομά του για το βραβείο Νόμπελ, αλλά φέτος ακούστηκε και επίσημα. 

 Έργα του Τόμας Τρανστρέμερ: 

 * 17 dikter (1954) – Seventeen Poems 
 * Hemligheter på vägen (1958) 
 * Den halvfärdiga himlen (1962) – The Half-Finished Heaven 
 * Klanger och spår (1966) – Windows and Stones 
 * Mörkerseende (1970) – Night Vision 
 * Stigar (1973) – Paths 
 * Östersjöar (1974) – Baltics 
 * Sanningsbarriären (1978) 
 * Det vilda torget (1983) 
 * För levande och döda (1989) – For the Living and the Dead 
 * Sorgegondolen (1996)
 * Den stora gåtan (2004)
 * Galleriet: Reflected in Vecka nr.II (2007) – an artist book by Modhir Ahmedτο


Το πιο πρόσφατο έργο που δημοσίευσε ο Σουηδός ποιητής είναι το 2004 μια συλλογή με 45 χάικου, η οποία κυκλοφόρησε στη Γαλλία υπό τον τίτλο «La grande enigme» (Το μεγάλο αίνιγμα), από τον οίκο Castor Astral. 

 Έκτοτε η μουσική έχει κερδίσει τον ερασιτέχνη πιανίστα. Παίζει πιάνο καθημερινά, με το αριστερό χέρι, καθώς το δεξί του έχει πληγεί μετά το εγκεφαλικό, και περνάει τα πρωινά του ακούγοντας κλασική μουσική, διηγήθηκε φέτος η σύζυγός του σε συνέντευξή της στη μεγάλη σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter.  

Ο Τόμας Τράνστρεμερ ζει με τη σύζυγό του Μόνικα, με την οποία έχουν δύο κόρες. Στα ελληνικά κυκλοφορούν οι συλλογές του: «Τα Ποιήματα» (εκδόσεις Printa) και «Πένθιμη Γόνδολα» (εκδόσεις Νεφέλη).