Οι ποιητές των Λιμνών και η Σχολή της Ιένα
Ο Ρομαντισμός δεν αποτελεί απλώς μια καλλιτεχνική τάση, όπως νομίζουμε οι περισσότεροι. Συνιστά πρωτίστως μια κοσμοαντίληψη η οποία αναδύεται σταδιακά στη δυτική Ευρώπη μεταξύ του 1755 και του 1825 περίπου και αντικατοπτρίζει μια "κρίση" στην ευρωπαϊκή συνείδηση, ένα ευρύτερο κοινωνικό, ανθρωπολογικό, ηθικό και πολιτιστικό φαινόμενο.
Οι συγγραφείς παρουσιάζουν το κίνημα του Ρομαντισμού αναλύοντας το συγκείμενό του, τη θεματολογία του, τους κώδικές του.
Το βιβλίο περιέχει μεταφράσεις ολόκληρων έργων καθώς και πληθώρα αποσπασμάτων από έργα των κορυφαίων εκφραστών του Ρομαντισμού, εμπλουτισμένα με εξαιρετικά κατατοπιστικές σημειώσεις, γεγονός που το καθιστά εγχειρίδιο αναφοράς για όσους επιθυμούν να εμβαθύνουν στο σύνθετο αυτό φαινόμενο στα πλαίσια των σπουδών τους ή της προσωπικής τους αναζήτησης.
Μια ενημερωμένη βιβλιογραφία ανοίγει πεδία για περαιτέρω μελέτη.
(Αποσπάσματα)
«Η θέα ενός απείρου απόμακρου, ενός ύψους που απλώνεται όσο που να χαθεί το μάτι, αυτός ο αχανής Ωκεανός που εκτείνεται στα πόδια του, κι εκείνος ο άλλος ωκεανός ακόμα περισσότερο αχανής που δεσπόζει ψηλά επάνω απ’ το κεφάλι του, μεταφέρουν κι ευφραίνουν το πνεύμα του ανθρώπου πέρα από το στενό κύκλο του πραγματικού, πέρα από αυτήν την στενή, ασφυκτική φυλακή των φυσικών περιορισμών της ανθρώπινης ζωής. Το απλό μεγαλείο της φύσης προσφέρει στον άνθρωπο ένα μέτρο ατιθάσευτο για να εκτιμήσει τα μεγαλεία, και, κυκλωμένος τις δεσπόζουσες μορφές που αυτή του παρουσιάζει, δεν μπορεί πλέον να ανεχτεί καμιά μικροπρέπεια στον τρόπο σκέψης του. Πόσες ιδέες φωτεινές, πόσες λύσεις ηρωικής αποφασιστικότητας, που δεν θα μπορούσαν ποτέ να έχουν γεννηθεί μέσα στις σκοτεινές κάμαρες όπου οι λόγιοι φυλακίζονται, ή στα κοσμικά σαλόνια που οι άνθρωποι του κόσμου συνωστίζονται, δεν εμπνευστήκανε στα ξαφνικά, κατά τη διάρκεια ενός και μόνο περιπάτου, και δεν σαρκώθηκαν μονάχα χάριν της επαφής και της γενναίας μάχης της ψυχής μας με το ακατάλυτο πνεύμα της φύσης! Ποιος ξέρει αν δεν είναι σε μια συνδιαλλαγή λιγότερο συχνή μ’ αυτήν την υψηλή ιδιοφυΐα που θα έπρεπε ν’ αποδώσουμε εν μέρει την μικρότητα, αυτήν την στενότητα πνεύματος που είναι τόσο συχνή στους ανθρώπους που κατοικούν στις πόλεις, συνέχεια σκυμμένων με σχολαστικότητα επάνω στις ασχολίες τους όπου η ψυχή τους ζαρώνει κι αργοσβήνει, την ίδια στιγμή που του νομάδα η ψυχή στέκει αγέρωχη, ελεύθερη και ανοιχτή, καθώς που τ’ άστρα του στερεώματος κάτω απ’ τα οποία αυτός στήνει την τέντα του!» Friedrich von Schiller, « Du Sublime », Œuvres Complètes, vol. VIII, Paris, 1873, σ. 467 – 468. Μετάφραση Ζ. Δ. Αϊναλής.
«Η ελευθερία, με όλες τις αντιφάσεις της σε ένα ηθικό επίπεδο, με όλους τους κινδύνους της σε ένα φυσικό επίπεδο, είναι για τις ευγενείς ψυχές ένα θέαμα απείρως πιο ενδιαφέρον από την ευμάρεια ή την ευταξία χωρίς ελευθερία, από μια κοινωνία ρυθμισμένη σαν κοπάδι, όπου τα πρόβατα ακολουθούν υπάκουα το βοσκό, από μια μηχανή όπου η αυτόνομη βούληση περιορίζεται στον επίσημο ρόλο του ελατηρίου ενός ρολογιού. Η κανονικότητα αυτή μετατρέπει τον άνθρωπο σε ένα απλό εξάρτημα, σε ένα απλό πολίτη της φύσης, ένα εξάρτημα ίσως κάπως περισσότερο λειτουργικό, έναν πολίτη ίσως κάπως περισσότερο ευνοημένο κι αυτό είναι όλο. Η ελευθερία αντίθετα μεταμορφώνει τον άνθρωπο στον πολίτη ενός καλύτερου κόσμου, όπου συμμετάσχει εθελούσια και ισότιμα στην διακυβέρνηση μιας κοινωνίας στην οποία είναι απείρως πιο αξιότιμο να καταλαμβάνει κανείς την έσχατη θέση από το να φιγουράρει ανάμεσα στα πρώτα αξιώματα μέσα στην φυσική τάξη.» Friedrich von Schiller, « Du Sublime », Œuvres Complètes, vol. VIII, Paris, 1873, σ. 469 – 470. Μετάφραση Ζ. Δ. Αϊναλής.
