Σάββατο 27 Ιουλίου 2013

Φιλοσοφία στα Χρόνια της Αρχαιοελληνικής Τραγωδίας



Οι προπλατωνικοί φιλόσοφοι και σημειώσεις (1867-75)



 Friedrich Wilhelm Nietzsche 

Επιμελητής: Ήρκος Αποστολίδης 
Μεταφραστής: Βαγγέλης Δουβαλέρης 
Εκδόσεις: Gutenberg 
Σελίδες: 237 

1η έκδοση, Ιούνιος 2013 

 Περίληψη 

Σε τούτο το κείμενο, που προοριζόταν για "συμπλήρωμα" της Γέννησης της Τραγωδίας, ο 25χρονος καθηγητής Φρειδερίκος Νίτσε αφηγείται την ιστορία των "πρώτων Ελλήνων φιλοσόφων", απ' το Θαλή ως το Σωκράτη, θέτοντας, παράλληλα, καίρια ερωτήματα που θα τον απασχολήσουν στα μετέπειτα έργα του. Στην έκδοση αυτή περιλαμβάνεται και μια εκλογή απ' τις αδημοσίευτες στα ελληνικά διαλέξεις του για τους Προπλατωνικούς φιλοσόφους, με σχετικές σημειώσεις που κρατούσε κατά την ενασχόλησή του με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία. - Υπάρχει ενοχή, αντίφαση και πόνος σε τούτο τον κόσμο; - Ναι! φωνάζει ο Ηράκλειτος, αλλά μόνο για τον κοντόθωρο, που αντικρύζει τα πράγματα χωριστά, ξεκομμένα - όχι για τον θεατή του όλου θεό. Γι' αυτόν, όλες οι αντιφερόμενες δυνάμεις βαίνουν προς κάποιαν αρμονία, αφανή μεν στο κοινό μάτι, φανερή όμως σ' όποιον αγκαλιάζει με το βλέμμα του τούτο τον κόσμο, σαν εκείνον τον θεϊκό οφθαλμό. Μπροστά στην πύρινη ματιά του εξατμίζεται ως κ' η ελάχιστη σταγόνα αδικίας σ' αυτό το κεχυμένο ολόγυρα Σύμπαν! 

Περιεχόμενα 

Πρόλογος του μεταφραστή || Φιλοσοφικά και γενικά βοηθήματα || Συντομογραφίες || Πρόλογοι του Νίτσε || ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1. Η δικαίωση της Φιλοσοφίας. – Ο Φιλόσοφος στα χρόνια της τραγωδίας. – Φιλοσοφία και πολιτισμός. – Ιστορική αρχή και καταγωγή της Φιλοσοφίας. – Οι εξ «Ανατολών» δάσκαλοι. – Η Δημοκρατία των Μεγαλοφυιών || 2. Η Φιλοσοφία μετά τον Σωκράτη. – Πλάτων. – Φιλόσοφος και πόλις. – Η κακιά μοίρα των μεγάλων έργων. – Το σύγχρονο «Φιλοσοφείν». 3. Θαλής. – Το Αντιμυθικό στοιχείο. – Μάχη κατά του Μύθου. – Πρώιμη ικανότητα συστηματοποίησης. – Ο Φιλόσοφος στα δίχτυα της γλώσσας. – Σοφία και επιστήμη. – Ένας μαθηματικός δίνει ώθηση στη φιλοσοφία 4. Αναξίμανδρος. – Γέννηση και θάνατος στη δύση παίρνουν ηθική χροιά ως ενοχή και ποινή. – Το γίγνεσθαι ως σημάδι του εφήμερου || 5. Ηράκλειτος. – Η δικαίωση του γίγνεσθαι. – «Δυο φορές στ' ίδιο ποτάμι δε μπαίνει κανείς!» – Η αρχή της μη αντιστάσεως. – Ο Χρόνος. – Η Κοσμοδικία της Τέχνης || 6. Έρις και δικαιοσύνη. – Το Εν και τα Πολλά. – Ηράκλειτος και Αναξίμανδρος. – Το γίγνεσθαι ως δημιουργία. – Το τραγικό ως παιγνίδι. – Νόμος και Δικαιοσύνη στον κόσμο. – Το καλλιτεχνικό παιγνίδι του σύμπαντος. – Το πυρ. Εκπύρωσις, χρησμοσύνη, κόρος, ύβρις || 7. Η ύβρις. – Η αφανής αρμονία. – Ο παίζων Παις Αιών. – Πρωταρχή: η δημιουργική ορμή του καλλιτέχνη. – Ανάγκη και ελευθερία. – Ηράκλειτος και Στωικοί || 8. Φιλόσοφος και αλήθεια. – Ιστορίη και σοφίη. – Γίγνεσθαι, Παιγνίδι και αναγκαιότητα. – ʼχρονη και ʼκαιρη η Αλήθεια || 9. Παρμενίδης. – Ο υπάρχων κόσμος ως πρόβλημα και αυταπάτη. – Ο άλλος κόσμος πίσω απ’ τον κόσμον τόνδε. – Ον και μη Ον. – Παρμενίδης και Αναξίμανδρος. – Παρμενίδης και Ηράκλειτος. – Η μυστηριακή ροπή των αντιθέτων || 10. Παρμενίδης. – Ξενοφάνης. – Αφαίρεση και γλώσσα. – Υπερβολή λογικής και αναγκαιότητας. – Διαλεκτική και επιστημονικό όργανον. – Διαχωρισμός αισθήσεων και νόησης || 11. Ο Παρμενίδης αναζητά μια βεβαιότητα. – Ύπαρξη και έννοια. – Οι λέξεις και η αλήθεια. – Γιγνώσκειν και Είναι. – Η μεταφορά: μη λογική προβολή το? ανθρώπου στα πράγματα || 12. Ζήνων: οπό το Είναι στα άπειρα σημεία. – Ηράκλειτος αντίφαση του «πεπερασμένου απείρου». – ο Αχιλλέας και η χελώνα. – Το ακίνητο βέλος. – Κίνηση και ακινησία. – Παρμενίδης: το γαρ αυτό νοείν εστίν τε και είναι || 13. Κατά του Παρμενίδη. – Φαίνεσθαι και νοείν / νοείν και Είναι. – Μεταβολή και γίγνεσθαι || 14. Αναξαγόρας. – Το μηδέν και το εν. – Ηράκλειτος κίνηση και η νόηση. – Ηράκλειτος αιτία της κίνησης. – Έλξη και απώθηση. – Ηράκλειτος θέση του Παρμενίδη || 15. Αναξαγόρας και Παρμενίδης. – Χώρος, χρόνος και ύπαρξη. – Καθαρή και ενσυνείδητη νόηση. – Ηράκλειτος πηγή και η αρχή της κίνησης. – Νόηση και Ύλη. – Ο αυτοκινούμενος και αυτοκρατ?ς Νους || 16. Ηράκλειτος σύσταση του Νου. – Αναξαγόρας και Αναξίμανδρος: Νους και άπειρον. – Αυθαίρετη κίνηση του Νου; || 17. Νους και κίνηση. – Ηράκλειτος αρχέγονη δίνη του παντός || 18. Αναξαγόρας. – Ηράκλειτος φύση της περιστροφής. – Ηράκλειτος πρώτη κίνηση .|| 19. Αναξαγόρας. – Φυσική ιστορία του ουρανού. – Τελολογία. – Σκοποί, Πνεύμα και Ύλη. – Ηράκλειτος θρησκεία στους κύκλους των καλλιεργημένων. – Ο Νους: αρχιτέκτονας και γλύπτης όπως ο Φειδίας. – Ο Περικλής: ενσάρκωση του Νου || ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: Ορφέας - Ορφικοί. || Θαλής || Αναξίμανδρος || Αναξιμένης || Πυθαγόρας || Ηράκλειτος || Παρμενίδης, και ο πρόδρομός του Ξενοφάνης || Αναξαγόρας || Εμπεδοκλής || Δημόκριτος || Πυθαγόρειοι || Σωκράτης || Σημειώσεις της περιόδου 1869-75 || Προσχέδια τις περιόδου 1869-73 || Γενικό ευρετήριο ||