Tης Μαριας Tοπαλη
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_17/12/2010_425995
Σκληρό εξώφυλλο που το κοσμεί πίνακας νατουραλιστικής αισθητικής - μια λονδρέζικη σκηνή δρόμου. Χρώματα ζεστά, κόκκινο, κεραμιδί, καφέ. Ο τίτλος πλαγιαστός, σαν σφραγίδα πάνω σε αποσκευή ή σαν βίζα εισόδου σε διαβατήριο. Η εμφάνιση αυτού του ιδιαίτερα δυνατού βιβλίου υποβάλλει, άραγε, ήδη μια συγκεκριμένη «ανάγνωση» των Χριστουγέννων; Ο τίτλος, πάντως, είναι ελαφρώς παραπλανητικός: «Χριστουγεννιάτικες ταξιδιωτικές ιστορίες», μαζί με το «περιτύλιγμα» παραπέμπει ευθέως σε λόρδους και εξερευνητές και αξιωματικούς που γεύονται γαλοπούλα και πουτίγκα στις Ινδίες, στη Σαχάρα, στον Υπερσιβηρικό.
Όλα τούτα υπάρχουν στο βιβλίο; υπάρχουν όμως κι άλλα. Κατ' αρχάς, ο χαρακτηρισμός «ταξιδιωτικές» θα πρέπει να νοηθεί υπό την ευρύτερη δυνατή έννοια, αφού ανθολογούνται επίσης ημερολόγια και επιστολές από Χριστούγεννα στο μέτωπο ή στα καταναγκαστικά έργα. Οι αγγλόφωνοι αφηγητές κυριαρχούν. Υπάρχουν όμως και Σκανδιναβοί, Ρώσοι, γερμανόφωνοι και γαλλόφωνοι, διάσημοι όπως ο Τολστόι, ο Νάνσεν, ο Γκωτιέ και ο Φοντάνε ή λιγότερο γνωστοί, όπως ο λοχίας Μπουργκόν (συνάγεται πως πολεμούσε με τον Ναπολέοντα στη Ρωσία) και ο υπολοχαγός Γιόχαν Νίμαν (αφηγείται τον ποδοσφαιρικό αγώνα Σκωτσέζων εναντίον Σαξόνων στα χαρακώματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τη διάρκεια αυτοσχέδιας χριστουγεννιάτικης ανακωχής).
Το πνεύμα των ημερών
Για όσους και όσες πιστεύουν στα Χριστούγεννα και συγκινούνται από το φως που επιστρέφει, την ελπίδα που γεννιέται στις ψυχές, τη μαγεία των βόρειων μύθων, του πάγου, της φωτιάς που τριζοβολά για όσους και όσες γοητεύονται, εξίσου, από τον δυναμισμό των εξερευνήσεων και των ανακαλύψεων, η αφήγηση του νομπελίστα Φρίντγιοφ Νάνσεν, εγκλωβισμένου «στον απώτατο Βορρά» το 1895, στους -28,5 έως -38 βαθμούς Κελσίου θα αποτελέσει ανεκτίμητο απόκτημα. Μπροστά στη φωτιά, ο Νάνσεν φιλοσοφεί και στοχάζεται, περπατά στον πάγο και διαλογίζεται θαυμάζοντας το βόρειο σέλας. Επιλέξτε αυτή την ιστορία για να τη διαβάσετε μεγαλόφωνα στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι ή στην παρέα μπροστά στο τζάκι: οι λέξεις του θερμαίνουν με το βάθος και την αισιόδοξη βεβαιότητα που αποπνέουν.