Τρίτη 2 Ιουλίου 2019

361 Τάγμα Πεζικού - Χρονικό προάσπισης προδομένης πατρίδας



Το βιβλίο «361 Τάγμα Πεζικού: Χρονικό προάσπισης προδομένης πατρίδας» αποτελεί μια καινοτόμα μονογραφία. 

Η πρωτοτυπία είναι διπλή. Αρχικά έγκειται στο γεγονός ότι ο Χαράλαμπος Αλεξάνδρου δεν στηρίζει τα συμπεράσματά του μόνο στις πολύωρες προσωπικές αφηγήσεις των πρωταγωνιστών αλλά τις συνδυάζει, τις διασταυρώνει και τις εμπλουτίζει με πλούσιο αρχειακό υλικό από στρατιωτικά αρχεία που πρώτη φορά τυγχάνουν συστηματικής μελέτης. 

Κατά δεύτερον, ο συνδυασμός των πηγών, η επαρκής τεκμηρίωση, η σοβαρότητα στην αντιμετώπιση των γεγονότων και η επιστημονική προσέγγιση έχουν ως αποτέλεσμα να προσφέρεται στον αναγνώστη για πρώτη φορά μια ολοκληρωμένη εικόνα για τη δράση του 361 Τάγματος Πεζικού το καλοκαίρι του 1974 στην Κύπρο. 

Η δράση του 361 ΤΠ βρίθει γεγονότων. Δεν θα ήταν υπερβολή να σημειωθεί ότι μέσω της δράσης του Τάγματος παρουσιάζεται μεγάλο κομμάτι των συμβάντων στο «ανατολικό μέτωπο» του πολέμου καθ’ όλη τη διάρκειά του, από τις 20 Ιουλίου μέχρι και μετά τις 14 Αυγούστου. Σταθερή άμυνα και σημαντικές μάχες, αλλοπρόσαλλες διαταγές και οπισθοχωρητικές κινήσεις, αγωνιώδεις προσπάθειες επιβίωσης και φρικτές στιγμές αιχμαλωσίας είναι ζεύγη εννοιών που διατρέχουν το βιβλίο. 

Το βιβλίο θέτει τα γεγονότα στις πραγματικές ιστορικές τους διαστάσεις χωρίς συνωμοσιολογική διάθεση. Η ανάγνωσή του είναι βέβαιο ότι θα δώσει σημαντικές απαντήσεις στα διάφορα «γιατί» που γεννιούνται σε όποιον τολμά να αντικρίσει την κυπριακή τραγωδία του 1974.



Το 361 Τάγμα Πεζικού με έδρα το Σιχαρί της επαρχίας Κερύνειας κάλυπτε με τα φυλάκιά του ένα ευρύ μέτωπο 20 περίπου χιλιομέτρων που ξεκινούσε από την Άσπρη Μούττη επί του Πενταδακτύλου, περνούσε από το Δίκωμο και κατέληγε στη Μια Μηλιά. Αυτό το εκτενές μέτωπο κλήθηκε να υπερασπιστεί από τις 20 Ιουλίου, έχοντας απέναντί του επίλεκτες τουρκικές δυνάμεις.

Οι άνδρες του Τάγματος κράτησαν τις θέσεις τους, έδωσαν άνισες μάχες και δέκτηκαν τις τουρκικές επιθέσεις. Υποχώρησαν κατόπιν διαταγών. Η μάχη που έδωσε ομάδα 17 ατόμων του Τάγματος στις 24 Ιουλίου στην περιοχή του Κουτσοβέντη ήταν καθοριστική για την ανακοπή της τουρκικής προέλασης εν καιρώ εκεχειρίας. Η τραγωδία για το προσωπικό του Τάγματος κορυφώθηκε στις 14 Αυγούστου όταν βρέθηκε να υπερασπίζεται ένα άλλο ευρύ μέτωπο, στα βόρεια του Πενταδακτύλου αυτή τη φορά, από τον Παχύαμμο Κερύνειας, μέχρι τους πρόποδες του Πενταδακτύλου.

Η διοίκηση του Τάγματος, κατόπιν διαταγής από το 9ο Τακτικό Συγκρότημα, διενήργησε εσπευσμένη οπισθοχωρητική κίνηση υπό την πίεση του εχθρού. Αποτέλεσμα αυτής ήταν να εγκαταλειφθούν στο πεδίο της μάχης δύο περίπου λόχοι του Τάγματος. Συνολικός τραγικός απολογισμός της έντονης πολεμικής δράσης του 361 ΤΠ, 87 πεσόντες και αγνοούμενοι, 45 αιχμάλωτοι και 42 τραυματίες.

Το βιβλίο, δεν αποτελεί απλώς ένα ακόμη βιβλίο για το 1974. Πρόκειται για μια επιστημονική μονογραφία που στηρίζει την αφήγηση και τα συμπεράσματα σε 163 προσωπικές συνεντεύξεις αξιωματικών, υπαξιωματικών και οπλιτών του Τάγματος, σε πολύωρη έρευνα στο αρχείο της Εθνικής Φρουράς και στις εφημερίδες.