Αναδημοσιεύουμε την πολύ ωραία και ενδιαφέρουσα παρουσίαση του Ζαχαρία Καραταράκη (εφημερίδα "Πατρίς" 25.1.2021):
Του Ζαχαρία Καραταράκη
Στην Οδύσσεια του Ομήρου ενσωματώνονται οι αφηγήσεις των ναυτικών που περιγράφουν τέρατα και σημεία από τις περιπέτειές τους. Αργότερα ο Ηρόδοτος στην Ιστορία του θα μας γοητεύσει με τα ήθη και τους μύθους της Ανατολής. Θα ακολουθήσουν βέβαια πολλές ταξιδιωτικές εντυπώσεις πνευματικών ανθρώπων που περιηγήθηκαν τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και ο οριενταλισμός θα γίνει της μόδας, ιδιαίτερα τον 18ο και 19ο αιώνα.
Εκείνους θα διαδεχθούν οι τουρίστες με μια φωτογραφική μηχανή στο λαιμό τους για να κάνουν επίδειξη σε φίλους και γνωστούς, όταν επιστρέψουν. Ο τουρίστας δεν βλέπει με το μάτι του και συχνά δεν τον πολυενδιαφέρουν ούτε τα μνημεία ούτε οι τόποι, αλλά ακούει μηχανικά τον ξεναγό για να επιστρέψει στο ξενοδοχείο του να κολυμπήσει και να ξεροψηθεί στον ήλιο. Εξαιρετικοί ταξιδευτές Έλληνες ήταν ο Κ. Ουράνης και ο Ν. Καζαντζάκης και οι ταξιδιωτικές τους εντυπώσεις παραμένουν κλασικές.
Πρωτότυπο και αρκετά γοητευτικό παραμένει ακόμα το έργο του Ξαβιέ ντε Μαιστρ (1763-1853) που κυκλοφόρησε το 1794 ως καυστική ειρωνεία εκείνων που ανικανοποίητοι αναζητούσαν την ευτυχία σε τόπους μακρινούς. Τίτλος του ΤΑΞΙΔΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ ΜΟΥ. Πρόσφατα κυκλοφόρησε σε πολύ καλή μετάφραση και πρόλογο του Μανώλη Στρατάκη από τον εκδοτικό οίκο ΘΟΥΛΗ.
Ο αφηγητής αναγκάζεται να κλειστεί σαράντα δύο ημέρες στο δωμάτιό του για μια παράνομη μονομαχία. Εκεί συνειδητοποιεί ότι ένα μικρό δωμάτιο δεν είναι φυλακή, παρά μια ευκαιρία να ξαναδεί και να απολαύσει την πολυθρόνα του, το κρεβάτι του, τους πίνακες, τη βιβλιοθήκη του, τα διάφορα ενθυμήματα και προπαντός να φιλοσοφήσει και να σκεφθεί για τη ζωή, τον έρωτα και την ανθρώπινη μοίρα. Να προσπαθήσει να κατανοήσει τον εαυτό του και να βρει την ελευθερία στην φυλακή του. Μιαν ελευθερία που το άγχος της καθημερινότητας και των υποχρεώσεων δεν του είχε επιτρέψει να χαρεί.
Ο λόγος του είναι δροσερός, χαριτωμένος και συχνά καταγγελτικός. Δεν φλυαρεί. Κάθε κεφάλαιο είναι σύντομο και περιεκτικό. Τα βιβλία του θα ανακαλέσουν τους ήρωες που αγάπησε και τον συγκίνησαν. Ιδιαίτερη θέση έχουν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς. Αναλογίζεται μορφές σαν τους Ατρείδες, τον Θησέα και τον Ηρακλή. Φαντάζεται την Εσπερία, την Αρκαδία, αλλά και τα νησιά της Λήμνου και της Κρήτης.
Λυπάται τον Σατανά, όπως μας τον παρουσιάζει ο Μίλτων. Καταγγέλλει την υποκριτική θρησκευτικότητα εκείνων που ανάβουν το κερί τους και προσεύχονται, ή διασκεδάζουν και χορεύουν στα σαλόνια, ενώ ταλαιπωρημένοι φτωχοί ζητιάνοι πεθαίνουν δίπλα τους. Γι αυτό μισούν τους καθρέφτες που παρουσιάζουν το αληθινό τους πρόσωπο. Σταματά με πικρία σ’ έναν πίνακα του Ραφαήλ που έσβησε πρόωρα από έρωτα για την πανέμορφη Φορναρίνα, έναν μύθο που η ιστορικός της τέχνης Τίνα Κατσούλη αξιοποιεί στο πρώτο της μυθιστόρημα «Στην αχλή των αιώνων».
Ο αφηγητής μας είναι πληγωμένος από τον έρωτα της κυρίας Ντε Οκαστέλ και, όπως πιάνει το πορτραίτο της και ένα ξεραμένο τριαντάφυλλο που κάποτε της πρόσφερε και εκείνη ναρκισσευόμενη στον καθρέπτη της αδιαφόρησε και δεν το πήρε, καταγγέλλει την σκληρότητα των γυναικών που χρησιμοποιούν τους άντρες και τον έρωτα μόνο για να επιδειχθούν. Η ειρωνεία του στο κεφάλαιο αυτό είναι κοφτερή. Ακόμα, ευρηματική είναι η περιγραφή μιας μέρας μόνο με μια λέξη «ο λόφος» ανάμεσα σε τελείες.
Το τελευταίο κεφάλαιο που είναι μεγαλύτερο σε έκταση είναι ένα όνειρο, όπου ο Ιπποκράτης και ο Πλάτων ανταγωνίζονται για την προσφορά τους. Παρευρίσκονται ο Περικλής και η Ασπασία και τη στιγμή που ό συγγραφέας προσπαθεί να δέσει το σανδάλι της ξυπνά και βρίσκει να τον ζεσταίνει η σκυλίτσα του. Το όνειρο τελειώνει μαζί με τον εγκλεισμό του και επιστρέφει στη σκλαβιά της ελεύθερης ζωής.
Σπάνια έχει κανείς την ευκαιρία να απολαύσει τέτοια κομψοτεχνήματα, όπως το βιβλίο αυτό. Μέσα στην πικρόχολη ειρωνεία του αποκαλύπτει το βάθος της ανθρώπινης ψυχής που συχνά συγκρούεται με το σώμα «το έτερον», όπως το ονομάζει. Φυσικά η επικαιρότητά του είναι προφανής. Ίσως από τον αναγκαστικό εγκλεισμό μας να προκύψουν ισάξια λογοτεχνικά έργα. Οπωσδήποτε, όμως, μπορείτε τις μέρες αυτές να απολαύσετε ένα ευχάριστο ταξίδι στο δωμάτιό σας με το έργο του Ξαβιέ ντε Μαιστρ.
πηγή: Εφημερίδα ΠΑΤΡΙΣ https://www.patris.gr/2021/01/25/taxidi-mesa-sto-domatio-moy/