Τρίτη 17 Ιουνίου 2014

ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΚΑΙ Ο ΤΟΚΟΣ



ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

Τα δοκίμια του βιβλίου αυτού δεν αναφέρονται μόνο στην οικονομική και την ηθική κατάρρευση της μεταπολιτευτικής ελληνικής δημοκρατίας ούτε εγκλωβίζονται στο αίσθημα νεοελληνικού διχασμού. Αναφέρονται στο λυκόφως του ευρωπαϊκού πολιτισμού και στο κενό απ’ όπου περνούν ψυχρές οι ριπές του μηδενός. Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Στα πρώτα δύο επιχειρείται η επισκόπηση της κρίσης του παρόντος (με αναδρομή στην οικοδόμηση αλλά και την κατάρρευση της μεταπολιτευτικής ευημερίας) και γίνεται μια προσπάθεια βαθύτερης ανατομίας του σύγχρονου αδιεξόδου, πέρα από τα ελληνικά συμφραζόμενα, με το αντίκρισμα του κενού κόσμου ως κόσμου τραγικού. Στα επόμενα δύο μέρη περιγράφονται θεσμοί, ιδέες, αξίες, εκδοχές νοήματος που θα μπορούσαν να αναζωογονήσουν τον τόπο και τον τρόπο μας.



“Usura slayeth the child in the womb It stayeth the young man's courting It hath brought palsey to bed, lyeth between the young bride and her bridegroom contra naturam They have brought whores for Eleusis Corpses are set to banquet at behest of usura.” 

Ezra Pound 

Και το άλλο χρέος; Το χρέος της ύπαρξης και της αρχέγονης ιδέας για απελευθέρωση από την ανάγκη; Για να αποπληρώσουμε αυτό το χρέος δεν πρέπει να αναζητήσουμε νέους δανειστές αλλά να βγούμε από το πλέγμα της καθημερινής προφάνειας. Να αφήσουμε την εύκρατη ζώνη της κοινοτοπίας και να τολμήσουμε να εισέλθουμε στο σκοτεινό δάσος του όντος, στον κόσμο που τον καλύπτει πυκνή αδιαφάνεια. Τότε η κρίση μπορεί να αποδειχθεί μια ματωμένη ευλογία. Θα δούμε τότε πως ένας κόσμος άρρωστος, πεθαίνει. Ας μην τον κρατούμε στη ζωή με μηχανική υποστήριξη. Η συνείδηση πως ζούσαμε σε ένα κόσμο χαλασμένο, η αφύπνιση, η απελευθέρωση από τον μονοδιάστατο οικονομικό άνθρωπο, ο ενθουσιασμός για τη δοκιμασία που προοιωνίζεται μια νέα υγεία, συνιστούν ένα άλλο χρέος. Το χρέος ενός νέου κόσμου. Του κόσμου της δυνατότητας. 

Ο κόσμος της αναγκαιότητας μπορεί να είναι ασφαλής μα είναι και αδιέξοδος. Ο κόσμος της δυνατότητας είναι ανασφαλής και προσφέρει αγωνία αλλά συντηρεί και την ελπίδα. Αρκεί να πάμε πέρα από την υπερβολική πολυτέλεια που απομυζεί τη ζωτικότητα και τη ρώμη, πέρα από τις αβρότητες που μας καθιστούν σκλάβους των ανέσεων και μας εκφυλίζουν. Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε πως σε αντίθεση με όσα νόμισε ο Ζαν Ζακ Ρουσσώ, δεν είναι ο πολιτισμός και η αισθητική που αφάνισαν τη φυσική αγνότητα και την αρχαία αρετή αλλά η ανθρώπινη φύση ως διαρκής ενοχή, ως ορμέμφυτο που μας σπρώχνει στο ψέμα. Τον καιρό της ευημερίας τα ψεύδη προστάτευαν τη ζωή από την απόγνωση, από το άλμα στο μηδέν των ανθρώπων που ζούσανε το χρέος σαν μια ευφρόσυνη δουλεία. Τώρα όμως; 

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Περιεχόμενα

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ
Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ
Νέος ενιαυτός σε μια νέα πατρίδα
Ένα σώμα πάνω σε βάθρο που τρίζει
Η γενεαλογία της Μεταπολίτευσης
Τα μνημόνια και η παρακμή μας
Κομματικό κράτος ή δημοκρατία;
Μια "δημοκρατία" σε αδιέξοδο
Οι ολιγαρχικές ρίζες μιας "δημοκρατίας"
Από την άνοδο των άκρων στο όραμα της ακεραιότητας
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΩΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑ
Η Ιστορία ως Παρακμή
Η ακραία εκπλήρωση του δόγματος της ισότητας
Ανάξιοι της τραγωδίας;
Μπροστά στα όρια του τραγικού
Περί του τραγικού και του μοιραίου
Προσδοκώντας το τέλος: δηλαδή τον σκοπό
Όταν ο τρόμος του κενού ξαναγίνει δέος
Το χρέος και ο τόκος
ΠΟΙΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΜΕΛΛΟΝ
Έθνος, εθνισμός, εθνικισμός. Το πρόβλημα της ορολογίας
Το έθνος ως υπόθεση που αφορά το μέλλον
Εμπορικές φιλοδοξίες και ιστορική παραχάραξη
Πότε μια επέτειος έχει νόημα
Η ελληνικότητα ως συνείδηση και ως ταυτότητα
Η ανάγκη μιας νέας αξιολογίας
Ιδέες για μια σύγχρονη ελληνική αισθητική
Οι Έλληνες αύριο
ΕΚΔΟΧΕΣ ΝΟΗΜΑΤΟΣ
Στον απέραντο ωκεανό και πάλι
Οι διανοούμενοι και η κρίση
Εν φαντασία και λόγω
Ο κόσμος τούτος δεν είναι φυσικός
Εκδοχές νοήματος μιας άλλης νεωτερικότητας
Η κατάκτηση της ελευθερίας
Για μιαν ηθική ειλικρίνειας και αγωνίας
Ή θα γκρεμιστούμε ή θα πετάξουμε




Δευτέρα 16 Ιουνίου 2014

ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ: ΠΛΑΤΩΝΙΚΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ



Ο ''Πλατωνικός Ευαγγελισμός'' του Ιωάννη Συκουτρή είναι ένα πολύ σημαντικό έργο της νεοελληνικής γραμματείας γραμμένο από έναν από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της. Ο συγγραφέας αναλύει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται την πλατωνική φιλοσοφία και τον Πλάτωνα ως «αιώνιο διδάσκαλο κάθε πολιτισμένου ανθρώπου», στο έργο του οποίου μπορεί να ζητήσει κανείς «φωτισμό για όλη του την ζωή». Απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο που βρίσκεται στο σημείο εκείνο όπου συμπίπτει το τέλος και η αρχή, όταν μοιραία ανακύπτει το ερώτημα: «Και τώρα;» Απευθύνεται σε κάθε άνθρωπο που αναρωτιέται πώς θα πραγματοποιήσει την ευδαιμονία του και θα γίνει δημιουργός και υπεύθυνος για τη μοίρα του, παρά τις εξωτερικές συνθήκες, τις έγνοιες του βίου, τις υλικές εξαρτήσεις και όλα όσα δεν ελέγχει.

Όπως επισημαίνει κι ο ίδιος η πλατωνική φιλοσοφία δεν εξαντλείται σε μερικές γραμμές. Στόχος του είναι να προϊδεάσει τον αναγνώστη για τους πολύτιμους θησαυρούς που κρύβει αυτή. Θησαυρούς που μπορεί με την αναζήτηση να ανακαλύψει. 

Στην έκδοση περιέχεται και η εξίσου σημαντική μελέτη του «Αι πνευματικαί κατευθύνσεις των νέων» στην οποία πραγματεύεται - δίδοντας με συνοπτικό αλλά περιεκτικό τρόπο κατευθυντήριες αρχές - την αντιμετώπιση των προβλημάτων της ζωής με βάση τα ιδανικά και τις αξίες. 

Ακολουθεί εκτενές χρονολόγιο και επιλογή αποσπασμάτων από κείμενα που έγραψαν για τον Συκουτρή άλλοι πνευματικοί άνθρωποι, φίλοι, μαθητές, καθηγητές του…

Παρασκευή 13 Ιουνίου 2014

ΨΥΧΙΚΟ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΟ - Η ΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΙΣΜΟΥ



Σίτσα Καραϊσκάκη

Σε αυτήν τη μοναδική κοινωνιολογική μελέτη η Σίτσα Καραϊσκάκη - ήδη διδάκτωρ της φιλοσοφίας, όταν τη συνέγραψε, το 1934 – και ο Ι. Ίλγιν, καθηγητής Πανεπιστημίου τότε, αποδεικνύουν ότι η ταύτιση του μπολσεβικισμού με την ύπαρξη ενός οργανωμένου κομμουνιστικού κόμματος είναι εσφαλμένη - μάλιστα, δεν πρέπει να ταυτίζεται ούτε με αυτήν την ιδεολογία του κομμουνισμού, διότι είναι ευρύτερος από αυτήν, την «περιέχει». Ούτε γεννήθηκε στη Ρωσία το 1917. Φαινόμενα μπολσεβικισμού εντοπίζονται και σε άλλες εποχές, ακόμη και στην Αρχαία Ελλάδα. 

Προτού, όμως, ο μπολσεβικισμός αναγνωρισθεί και καθιερωθεί ως πολιτική κίνηση και μάλιστα επαναστατική, κατακτά την ψυχή και το πνεύμα των οπαδών του και συχνά χωρίς αυτό να γίνεται αντιληπτό. Η εξάπλωσή του περνά απαρατήρητη, γι’ αυτούς που δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τα φαινόμενα εκείνα που του ανοίγουν τον δρόμο. Στο βιβλίο, λοιπόν, αναφέρονται όλα εκείνα τα κοινωνικά φαινόμενα, τα οποία δεν θα χαρακτήριζε κανείς μπολσεβικικά και τα οποία, όμως, σαφώς προαναγγέλλουν και διευκολύνουν την επικράτηση του μπολσεβικισμού. Ακόμη, αναφέρονται οι ανθρώπινοι εκείνοι τύποι που δεν θα τους έλεγε κανείς κομμουνιστές, παρ’ όλ’ αυτά η νοοτροπία και η ψυχική τους στάση είναι ξεκάθαρα μπολσεβικική, ακόμη κι αν είναι πολιτικά αντίθετοι. 

Καθώς διαβάζει ο αναγνώστης εξοικειώνεται εύκολα με το περιεχόμενο, γιατί οι εικόνες τού είναι γνωστές και, συγχρόνως, αυτά που μελετά τον επηρεάζουν βαθιά – έτσι, ξαφνικά θα αναγνωρίσει γύρω του πλήθος ανθρώπων και φαινομένων μπολσεβικικών….


Πέμπτη 12 Ιουνίου 2014

ΖΕΝ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΩΝ ΣΑΜΟΥΡΑΪ


Barone Giulio Cesare Andrea Evola

Kάθε άνθρωπος είναι ήδη απελευθερωμένος, και συνεπώς κείμενος πάνω και πέραν της γέννησης και του θανάτου. Το μόνο που χρειάζεται είναι να το γνωρίσει αυτό, να το συνειδητοποιήσει, «να κοιτάξει εντός της φύσης του», σύμφωνα με την κύρια διατύπωση του Ζεν. 

(…) Είναι η φώτιση που ανασύρει από την άγνοια ή από το ασυνείδητο τη βαθύτερη πραγματικότητα αυτού που ήταν κανείς και που πάντα θα είναι, ανεξαρτήτως της κατάστασής του στη ζωή.


Τετάρτη 11 Ιουνίου 2014

ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ



WISSENSCHAFT UND BESINNUNG 

Το συγκεκριμένο κείμενο «Επιστήμη και Διαλογισμός» παρουσιάζει τα στοιχεία εκείνα που χαρακτηρίζουν τον μετά-τη-στροφή Χάιντεγγερ: Την έντονη χρήση της ετυμολογίας, την αναφορά στην ιστορία της μεταφυσικής από την αρχαιότητα ως τη νεωτερικότητα και το «παρόν» έστω της περίτεχνης αξιοποίησης της πολυσημίας των όρων στα πλαίσια μιας Ερμηνευτικής (Hermeneutik) του Είναι και της αλήθειας. Η σχέση Επιστήμης/ Διαλογισμού που αποτελεί το στοχαστικό «αντικείμενο» του κειμένου δεν ερευνάται ιστοριογραφικά και περιγραφικά αλλά αποκλειστικά με τη βοήθεια αυτής της απο-δομητικής ερμηνευτικής της αλήθειας που είναι ταυτόχρονα μια οργανωμένη επίθεση του Χάιντεγγερ στα «αυτονόητα» και τα «αστόχαστα» της νεωτερικής ιστορικής και πολιτιστικής μας συνθήκης («αυτονόητα» εργαλειακότητας, επιστημονισμού κλπ.). Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στη συνάντησή μας με το χαϊντεγγεριανό κείμενο αφορούν περισσότερο την παράξενη «δομή» του, τον τρόπο που οργανώνεται η επιχειρηματολογία του και λιγότερο τον δυσνόητο χαρακτήρα της «ανάλυσης». 
(ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)

 


Τρίτη 10 Ιουνίου 2014

ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ



Οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» με αρχικό τίτλο «Μεσολόγγι» ή «Ποίημα του Καθήκοντος», γράφονταν μετά την Έξοδο του Μεσολογγίου, που έγινε τον Απρίλιο του 1826. Το έργο στις τρεις μορφές με τις οποίες σώζεται στα "Αυτόγραφα" (Σχεδιάσματα Α', Β', Γ', κατά την ορολογία του Πολυλά), είναι ουσιωδώς το ίδιο. Η άποψη ότι πρόκειται για τρία διαφορετικά έργα δεν πείθει. Στο Α' σχεδίασμα, οι «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι» είχαν τη μορφή λυρικού ποιήματος σε οκτάστιχες στροφές· η κάθε μία αποτελείται από δύο συνδεόμενα τετράστιχα εξασυλλάβων-πεντασυλλάβων με πλεχτές ρίμες. Υπάρχει μια εισαγωγική στροφή που αρχίζει με το γνωστό "Το χάραμα επήρα / του ήλιου το δρόμο...". Θα το δούμε στο τμήμα «Αποσπάσματα και μεμονωμένοι στίχοι» των «Ελεύθερων Πολιορκημένων». Τα θέματα που στιχουργήθηκαν στη φάση αυτή είναι η έλλειψη τροφών και η εξάντληση των πολιορκημένων (γυναικόπαιδων και πολεμιστών), το ασθενικό σάλπισμα του Μεσολογγίου και το δυνατό του αντιπάλου, μια νύξη για τα "σκυλιά" που φαγώθηκαν, κάποιοι στίχοι για την έναστρη νύχτα της Εξόδου και για το "πέλαο" των εχθρών. 

Οι Ελεύθεροι Πολιορκημένοι είναι ένα από τα κορυφαία ποιητικά συνθέματα του εθνικού ποιητή Διονύσιου Σολωμού, που φαίνεται ότι τον «απασχόλησε στο μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του», καθώς και ένα από τα πιο σημαντικά έργα της νεότερης ελληνικής ποίησης.


Σάββατο 7 Ιουνίου 2014

ΣΙΝΤΑΡΤΑ




Ένα βιβλίο του οποίου το βάθος είναι κρυμμένο με μεγάλη μαεστρία κάτω από μιαν εκπληκτικά απλή και διαυγή γλώσσα. Μια διαύγεια η οποία ρίχνει έξω από απολογισμούς και υπολογισμούς την πνευματική ακαμψία του φιλολογικού φιλισταϊσμού, που πάντοτε γνωρίζει ακριβώς τι είναι καλή και τι κακή λογοτεχνία. Ο Χέρμαν Έσσε κατάφερε να δημιουργήσει έναν Βούδα που ξεπερνάει κατά πολύ τη γενικά αποδεκτή μορφή του θρύλου κι αυτό είναι πρωτάκουστο, ειδικά για έναν Γερμανό. Ο Σιντάρτα, κατά τη γνώμη μου, είναι πολύ πιο δραστικό φάρμακο από την Καινή Διαθήκη.

Πέμπτη 5 Ιουνίου 2014

Μεγάλη Ελλάς ( Esperia - Magna Grecia )


πηγή

thulebooks.gr

ΗΣΙΟΔΟΣ - ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΕΣ, ΘΕΟΓΟΝΙΑ, Η ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ



Ο Ησίοδος, αν δεχθούμε την παραδοσιακή και γενικότερα αποδεκτή χρονολογική τοποθέτησή του, βρίσκεται στη σκιά του Ομήρου από την άποψη της γλώσσας και του μέτρου, όχι όμως και του θέματος ή της αφηγηματικής τεχνικής. (. . .) Στον αγροτικό βίο, τη βάση της αρχαϊκής ελληνικής οικονομίας, είναι αφιερωμένο το ποίημά του «Έργα και ημέρες», το οποίο προσφέρει πρακτικές οδηγίες για την αποδοτικότερη καλλιέργεια της γης. Εκτός όμως από τον συμβουλευτικό χαρακτήρα το έργο περιέχει ψήγματα γνωμολογικής σοφίας με αφορμή την αδικία που γνώρισε ο ποιητής εκ μέρους του αδελφού του Πέρση κατά τη διανομή της πατρικής κληρονομιάς. (. . .) Στη «Θεογονία», το άλλο μεγάλο ποίημά του, απαντά η προγραμματική δήλωση των Μουσών ότι, όταν το επιθυμούν, μπορούν να πουν αλήθειες και όχι ψέματα που μοιάζουν με αλήθειες. (. . .) Από τα άλλα έργα του Ησιόδου σώζονται μόνο αποσπάσματα. Ακέραιο παραδίδεται το ψευδεπίγραφο ποίημα «Ασπίς Ηρακλέους», που η σύνθεσή του ανάγεται στο πρώτο τρίτο του 6ου αιώνα π.Χ. Οι πρώτοι 54 στίχοι του αναφέρονται στη θαυμαστή γέννηση του ήρωα και κατά πάσα πιθανότητα προέρχονται από την οικεία ιστορία του "Καταλόγου Γυναικών". Ακολουθεί η μονομαχία του Ηρακλή με τον Κύκνο, τον γιο του Άρη, και, τέλος, η περιγραφή της ασπίδας του ήρωα, που συντέθηκε σε συνειδητή άμιλλα με την περίφημη περιγραφή της ασπίδας του Αχιλλέα στη ραψωδία Σ της «Ιλιάδας». (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)

Τρίτη 3 Ιουνίου 2014

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ



Η νουβέλα αυτή του Χ.Ε. αναφέρεται σε μία μυστική οργάνωση και σ' ένα ταξίδι στην Ανατολή, που σ' όλα τα κράτη και σ' όλους τους χρόνους, πραγματοποιούν οι ανά τον κόσμο διεσπαρμένοι ποιητές, ονειροπόλοι και ρομαντικοί. Η νουβέλα δίνεται συμβολικά μ' ένα κοινό δέσιμο στα διάφορα σημεία. Η χαριτωμένη διήγηση των ιδιαίτερων γεγονότων και η σιγουριά με την οποία μπλέκονται τα μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας τεκτενόμενα εξαναγκάζουν τον αναγνώστη να πιστέψει στο παραμυθένιο, παιδικό - ρομαντικό κλίμα που δεν αφήνει τίποτα να διακριθεί ξεκάθαρα και που ομολογεί το βαθύτερο πιστεύω του Χέρμαν Έσσε.

Δευτέρα 2 Ιουνίου 2014

Ντον Τζοβάννι του Μότσαρτ στο Ηρώδειο



Wolfgang Amadeus Mozart 

Ένα από τα σπουδαιότερα δημιουργήματα του δυτικού πολιτισμού, ο αριστουργηματικός Ντον Τζοβάννι του Μότσαρτ, παρουσιάζεται στο Ηρώδειο από την Εθνική Λυρική Σκηνή στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, στις 11, 13, 14, 15 Ιουνίου 2014.

Στον Ντον Τζοβάννι -ένα από τα ορόσημα του οπερατικού ρεπερτορίου- ο Μότσαρτ αποδίδει με τη μουσική του όλες τις όψεις της πορείας του ανθρώπου που τα βάζει με τον Θεό και παίρνει την τύχη του στα χέρια του. Στο εμβληματικό αυτό έργο, που μουσικά υψώνει την αυλαία του Ρομαντισμού με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο, τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται, αφού η αμφισημία διαπερνά το ποιητικό κείμενο αλλά και τη μουσική. 

Η υπόθεση αφορά τις ερωτικές περιπέτειες του ακόλαστου Ισπανού ευγενούς Ντον Τζοβάννι. Σε μία από αυτές, αποπειράται να βιάσει τη Ντόννα Άννα. Προσπαθώντας να διαφύγει, σκοτώνει τον πατέρα της, ο οποίος επιστρέφει από τον κόσμο των νεκρών προκειμένου να πάρει εκδίκηση. Καθώς ο Ντον Τζοβάννι δεν μετανοεί για όσα έχει πράξει, οδηγείται στην Κόλαση. 

Περισσότερα εδώ


thulebooks.gr