Die Christenheit oder Europa
Συγγραφέας: Novalis
'Είναι κάτι το εξαιρετικά αξιοπρόσεκτο αυτή η ιστορία της μοντέρνας απιστίας και αποτελεί το κλειδί για όλα τα τερατώδη φαινόμενα των νέων καιρών.'
Αυτό που αρχικά ήταν προσωπικό μίσος κατά της καθολικής πίστης μεταβλήθηκε αργά αλλά σταθερά σε μίσος κατά της Βίβλου, κατά της χριστιανικής πίστης και τελικά κατά αυτής της ίδιας της θρησκείας. Κι ακόμη παραπέρα: το αντιθρησκευτικό μίσος επεκτάθηκε κατά τρόπο πολύ φυσικό και λογικά συνεπή σε όλα τα αντικείμενα του ενθουσιασμού, απαξίωνε ως πράγματα αιρετικά τη φαντασία και το συναίσθημα, την ηθική ευθύτητα και την αγάπη για την τέχνη, το μέλλον και το παρελθόν, μετά βίας άφησε τον άνθρωπο πρώτο στη σειρά των φυσικών όντων και μετέτρεψε την άπειρη δημιουργική μουσική του σύμπαντος σε μονότονο κροτάλισμα ενός τερατώδους νερόμυλου που τον κινεί το ρεύμα της τύχης και επιπλέει επάνω σ’αυτό -ένας σκέτος μύλος χωρίς αρχιμάστορα και χωρίς μυλωνά, ουσιαστικά, ένα perpetuum mobile, ένας μύλος που αλέθει τον ίδιο του τον εαυτό.
Η Χριστιανοσύνη ή άλλως Ευρώπη είναι ένα πολιτικό δοκίμιο του Νοβάλις γραμμένο στα 1799 υπό την άμεση επίδραση των Λόγων του Σλαϊερμάχερ για τη θρησκεία. Εκ πρώτης όψεως εμφανίζεται ως ένα ύμνος στη μεσαιωνική χριστιανοσύνη και έχει από πολλούς θεωρηθεί δείγμα μιας αντιδραστικής τάσης, που χαρακτηρίζει όχι μόνο τον Νοβάλις αλλά και τον γερμανικό ρομαντισμό γενικότερα.
