Σάββατο 31 Μαρτίου 2012

Εμείς


Καταγγελία για τη μηχανοποίηση του ανθρώπου και του πνεύματος και την ολοκληρωτική πλευρά της ρώσικης επανάστασης

Της Τιτικας Δημητρουλια


ΓΕΒΓΚΙΕΝΙ ΖΑΜΙΑΤΙΝ

Εμείς

Το 1946, ο Τζωρτζ Οργουελ βρίσκει μετά από επίπονες προσπάθειες ένα αντίτυπο, γαλλικό, του μυθιστορήματος του Γεβγκιένι Ζαμιάτιν «Εμείς». Η δυστοπία του Ζαμιάτιν, που δημοσιεύθηκε το 1927 στα αγγλικά και στη συνέχεια μεταφράστηκε στα γαλλικά και στα τσεχικά, εννιά χρόνια μετά τον θάνατό του στο Παρίσι (1937) είναι πια θρυλική. Το παρουσιάζει πάραυτα στην Tribune, επισημαίνοντας τις ομοιότητες με τον «Θαυμαστό νέο κόσμο» του Αλντους Χάξλεϊ και δηλώνει πως το αγγλικό κείμενο πρέπει να τύχει ιδιαίτερης προσοχής.

Ο ίδιος πάντως είναι βέβαιο ότι το διαβάζει με μεγάλη προσοχή, αφού στο «1984» που θα εκδοθεί τρία χρόνια αργότερα «δανείζεται» τα κεντρικά στοιχεία της πλοκής του. Το 2009, ο Πωλ Οουεν επεσήμαινε στον Guardian με ακρίβεια τις ομοιότητες αυτές, καταλήγοντας ότι το βιβλίο του Οργουελ είναι ανώτερο, άρα η κίνησή του νομιμοποιείται. Ενας δημοσιογράφος του Le Nouvel Observateur που παρουσίαζε το άρθρο του Οουεν μάλιστα έκανε λόγο για «κάποιον Ζαμιάτιν», που βεβαίως δεν έγραψε κανένα αριστούργημα. Ο Ελληνας αναγνώστης μπορεί να κρίνει ωστόσο μόνος του, αφού το «Εμείς» εκδίδεται για άλλη μια φορά στα ελληνικά (στο παρελθόν είχε κυκλοφορήσει αν δεν κάνω λάθος από τις εκδόσεις Πλέθρον και Γαβριηλίδης) και προφανώς θα διαφωνήσει με τους ξένους κριτικούς: το «Εμείς» είναι μια εξαιρετική, βαθιά ρομαντική δυστοπία, όπως ωραία επισημαίνει στο πολύ ενδιαφέρον επίμετρό του ο Δ. Κωνσταντίνου, που καταγγέλλει πολύ νωρίς τόσο τη μηχανοποίηση του ανθρώπου και του πνεύματος και την ολοκληρωτική πλευρά της επανάστασης – που ακόμα δεν έχει εντούτοις συντρίψει τον συγγραφέα της.

Μπολσεβίκος

Οταν γράφει το «Εμείς», ο Ζαμιάτιν (1884-1937) είναι κοντά στα σαράντα. Είχε μεγαλώσει έχοντας για φίλους του τα βιβλία, όπως έλεγε, διαβάζοντας Ντοστογιέφσκι και Τουργκένιεφ. Ενόσω ακόμα σπουδάζει ναυπηγική, προσχωρεί στους μπολσεβίκους και διώκεται από το τσαρικό καθεστώς. Ολοκληρώνει τις σπουδές του και φεύγει στην Αγγλία, όπου δουλεύει στην κατασκευή παγοθραυστικών. Επιστρέφει στη Ρωσία ενθουσιασμένος με την Οκτωβριανή Επανάσταση και συνεργάζεται στην κατασκευή σοβιετικών πλέον παγοθραυστικών, ενώ ο Γκόρκι του ζητάει συνεργασία για το περιοδικό Vsemirnaya Literatura, κυρίως σχετικά με την αγγλική και την αμερικανική λογοτεχνία. Ζει στην Πετρούπολη, διδάσκει στο «Σπίτι της Τέχνης» μαζί με τον Γιούρι Τυνιάνοφ, έναν από τους πρωτεργάτες του ρωσικού φορμαλισμού. Αυτοπροσδιορίζεται ως «νεορεαλιστής», συναιρώντας τον ρεαλισμό με τον συμβολισμό. Εχει μαθητές πολλούς σημαντικούς λογοτέχνες αλλά τα γραπτά του δυσαρεστούν το καθεστώς με την σατιρική τους φλέβα και την κριτική τους διάθεση. Μετά τον τσάρο, έρχεται η σειρά της Γκεπεού.

Προβλέπει

Οταν γράφει ο Ζαμιάτιν το «Εμείς», ωστόσο, ο Λένιν ζει ακόμη και το κείμενό του δύσκολα μπορεί να συνδεθεί με τον σταλινισμό. Είναι μια γενικότερη αντιτεχνολογική δυστοπία, στην οποία προβλέπει την εκτροπή της επανάστασης, με τον τρόπο του ποιητή–προφήτη: το Μονοκράτος, οι άνθρωποι αριθμοί, η ομοιομορφία, τα βασανιστήρια και οι εκτελέσεις, η πειθαρχία και η ρομποτοποίηση μοιραία διαβάζονται μέσα στα ιστορικά συμφραζόμενα που θα ακολουθήσουν. Ο ίδιος πάντως μετά το «Εμείς» δυσκολεύεται να δημοσιεύσει και το 1931 θα ζητήσει από τον Στάλιν την άδεια να φύγει από την ΕΣΣΔ, σημειώνοντας στο γράμμα του ότι ποτέ δεν του άρεσε ο καιροσκοπισμός και η δουλικότητα, γιατί βλάπτουν και τον συγγραφέα και την επανάσταση. Ο Στάλιν, παραδόξως και με μεσολάβηση του Γκόρκι προφανώς, τον αφήνει να φύγει για το Παρίσι, όπου συνεχίζει να γράφει – δικό του είναι και το σενάριο της ταινίας «Υπόκοσμος» του Ζαν Ρενουάρ. Οι ποικίλες κακουχίες όμως θα τον καταβάλουν και θα πεθάνει από καρδιά το 1937.

Θα αφήσει πίσω του ένα έργο ιδιότυπο, με έμφαση στο γκροτέσκο, την ειρωνεία και το χιούμορ: ο ρωσικός φουτουρισμός και ο κονστρουκτιβισμός, ο ρωσικός φορμαλισμός, η ρωσική πρωτοπορία εν γένει θα επηρεάσουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, στην πλοκή ή στο ύφος, τον ήδη ιδιαίτερο ρεαλισμό του. Σκαπανέας της δυστοπίας, ο Ζαμιάτιν αφηγείται στο «Εμείς» την ιστορία ενός μελλοντικού ολοκληρωτικού κράτους, του Μονοκράτους, που το κυβερνά ένας αιμοχαρής Ευεργέτης, που αρέσκεται σε προηγμένες τεχνολογικά ανθρωποθυσίες. Οι άνθρωποι είναι Αριθμοί, σύμφωνα οι άντρες, φωνήεντα οι γυναίκες, βαδίζουν κατά στοίχους, το πρόγραμμά τους είναι ομογενοποιημένο και αναγράφεται στον Πίνακα, η ζωή τους κυλά σε διάφανα, γυάλινα κτίρια και κάνουν σεξ (η μοναδική στιγμή που επιτρέπεται να κατεβάσουν τις γρίλιες) δηλώνοντας τον επιθυμητό παρτενέρ με ροζ χαρτάκια.

Ο ήρωας του Ζαμιάτιν είναι ο κατασκευαστής του Ολοκληρωτή, μιας μηχανής που θα φέρει στους άλλους πολιτισμούς, πέραν της γης, το θαύμα της ανελευθερίας, της υπαγωγής σε μια ανώτερη δύναμη που οδηγεί στην ευτυχία.

Νέος κόσμος

Ο έρωτας όμως για μια μυστηριώδη γυναίκα, που αποδεικνύεται επαναστάτρια, τον οδηγεί πίσω σε μια ξεχασμένη ανθρωπιά που μεταβάλλει κυριολεκτικά το βλέμμα του: οι σημειώσεις που κρατάει αναπαριστούν αυτές τις νέες εικόνες, τον νέο κόσμο που βλέπει να ανοίγεται μπροστά του, πολύ πριν έρθει σε επαφή με τον «παλιό κόσμο», πίσω από το Πράσινο Τείχος.

Μένει κανείς ενεός μπροστά στην ενορατική δύναμη του Ζαμιάτιν, όταν διαβάζει διαλόγους όπως ο ακόλουθος: «Αυτό είναι αδιανόητο! Είναι ηλίθιο! Δεν βλέπετε πως αυτό που σχεδιάζετε είναι… επανάσταση;» «Ναι – επανάσταση! Γιατί είναι ηλίθιο αυτό;» «Ηλίθιο, γιατί δεν μπορεί να υπάρξει επανάσταση. Γιατί η δική μας επανάσταση […] ήταν και η τελευταία. Και δεν μπορεί να υπάρξει κανενός είδους άλλη επανάσταση πέρα απ’ αυτήν.» Ή όταν διαβάζει τις περιγραφές της «επαναστατικής» λογοτεχνίας και «ακούει» κυριολεκτικά το νέο λόγο που δεν μπορεί παρά να ταιριάζει στο νέο άνθρωπο: οι λέξεις χάνουν το νόημά τους και αποκτούν μια νέα, εφιαλτική σημασία, με πρώτο και καλύτερο το «εμείς» του τίτλου, ένα «εμείς» που βαραίνει, πνίγει, εξανδραποδίζει, απανθρωποποιεί στο όνομα της κατάργησης της φαντασίας, της ασθένειας που γεννά τις επαναστάσεις. Ζοφερό και συγκλονιστικό, ριζικά αντιολοκληρωτικό, μείζον έργο της ριζοσπαστικής ρώσικης δεκαετίας του 1920, ένα σπουδαίο πολιτικο-φιλοσοφικό ανάγνωσμα που για λόγους ιεραρχίας των γλωσσών και των λογοτεχνιών και μόνο δεν έχει βρει ακόμα τη θέση που του αξίζει στην παγκόσμια λογοτεχνία.





Τετάρτη 28 Μαρτίου 2012

Ο Γώγος Μπακόλας και η φλόγα του ΄21 στην Ήπειρο και τη Δυτική Στερεά Ελλάδα


Συγγραφέας: Νικόλαος Ντασκαγιάννης
Εκδόσεις: Άπειρος χώρα

Ο Γώγος Μπακόλας γεννήθηκε το 1751 στη Σκουληκαριά Άρτας και ήταν θείος του Καραϊσκάκη από τη μητέρα του. Το ‘21 ήταν εβδομηντάρης περίπου. Ήταν σεβαστός από όλους για τη φρονιμάδα, την παλικαριά του αλλά και εμπειρία της ηλικίας του. Στην πολιορκία και είσοδο στην Άρτα το φθινόπωρο του 1821 πήγαινε μπροστά από όλους.
Κλεφταρματολός του Ραδοβυζίου και του Βάλτου για πολλά χρόνια υπό τον Γιαννάκη Κοντογιάννη, ορίζεται αρματολός Ραδοβυζίου και Τζουμέρκων επίσημα από το 1805. Μαθαίνει από τους πρώτους τα μυστικά της Φιλικής Εταιρίας και την άνοιξη του ‘21 πρωτοστατεί στην επανάσταση της περιοχής, που ξεκίνησε το Μάη με τη συγκέντρωση των οπλαρχηγών της Άρτας και του Βάλτου στο Βουργαρέλι. Διευθύνει με μαεστρία τα ένοπλα σώματα και πρωτοστατεί στις μάχες του Μακρυνόρους, του Πέτα, της Πλάκας των Τζουμέρκων και ιδιαίτερα του Σταυρού Θεοδωριάνων. Ανακόπτει την προσπάθεια εισβολής των Τούρκων στη δυτική Ελλάδα και η επανάσταση εδραιώνεται σε Δυτική Στερεά και Πελοπόννησο.
Το Φεβρουάριο του 1822 η γερουσία Δυτικής Ελλάδας τον ονομάζει χιλίαρχο. Τον Ιούνιο του 1822 γίνεται η εκστρατεία του Μαυροκορδάτου προς την Ήπειρο για
βοήθεια του Σουλίου και κατάληψη της Άρτας...

Ο Μακρυγιάννης έγραψε:

«Όμως προτιμιέται και δοξάζεται ο Γώγος ο αθάνατος. Δεν στοχάζεται θάνατον αυτός ο αγαθός πατριώτης. Θε, συχώρεσε την ψυχή του, και συ, πατρίδα, να τον μακαρίζης όσο είσαι πατρίδα ελεύτερη».
«Ήτανε πολλά άξιος και γενναίος ο Γώγος και τυχερός εις τον πόλεμον και με πολύ κουμάντο».
«Ήταν τίμιος άνθρωπος και γενναίος πατριώτης κι’ αγαθός. Αρρώστησε σε κάμποσον καιρόν κι’ από την πίκρα του απέθανε. Η πατρίς χάριτες χρωστάγει εις αυτόν τον γενναίο άντρα».
«Τέτοιους αξιωματικούς θέλει η Κυβέρνησή μας να λευτερώση την πατρίδα, νέους¨ τους παλιούς σκότωμα. Μπεζέρισαν ν’ ακούνε Γώγο με ογδοήντα ένα άνθρωπον να βαστάξη έξι χιλιάδες και να γιομίση ο τόπος σκοτωμένους».
«Όπου Γώγος εκεί και νίκη»

Τους αγώνες του Γώγου Μπακόλα εξυμνούν και τα παρακάτω τραγούδια:

Να μουν μια πετροπέρδικα στου Λαγαρού την βρύση
Να ξύπναγα πολύ ταχιά ,δυο ώρες πριν να φέξη,
να πήγαινα και ν'; άκουγα τι πόλεμος θα γένει.
Τα' είναι ο αχός που γίνεται κ'; η ταραχή μεγάλη.
Γώγος Μπακόλας πολεμάει μ' εννιά χιλιάδες Τούρκους.
Δεν είναι κρίμα κ 'άδικο και ανομιά μεγάλη
να πολεμούν οι εκατό με εννιά χιλιάδες τούρκους.
Γώγος έβαλε φωνή από το μιτερίζι:
για πολεμάτε δυνατά και σκούξτε τα μεγάλα
να ραϊστούνε τα βουνά και να σκιστούν οι κάμποι,
για να γλιτώσουν την σκλαβιά τόσα γυναικόπαιδα
που κυνηγιούνται σαν τα' αρνιά και σκούζουν και βελάζουν.

-------------------------------------------------------

Ποιος είναι αυτός που πολεμάει και βροντερά χουγιάζει;
Γώγος Μπακολας πολεμάει με χίλιους πεντακόσιους .
Λεβέντες Ραδοβισδινοί , Πετρίτες του Τσουμέρκου,
παστρέψτε τα ντουφέκια σας ,τροχίστε τα σπαθιά σας
τι πλάκωσε η Αρβανιτιά , για να μας ξολοθρέψουν
να πάρουν τις γυναίκες σας , τις νύφες , τα κορίτσια
και σεις σκλάβοι να μην γίνεται εις τους παλιοαρβανίτες
μόνο τρέξτε για να πιάσουμε εκείνη την ραχούλα,
φτιάξτε ταμπούρια δυνατά , πιάστε τα μετερίζια.
Τρεις ώρες πολεμούσαν σαν άξια παλικάρια,
φυσέκι στις μπαλάσκες τους δεν έμεινε κανένα
και τότε ο Γώγος φώναξε από το μετερίζι.
Που είστε παιδιά του Τσουμερκιού , παιδιά απ' το Ραδοβίζι,
αφήστε τα ντουφέκια σας και πιάστε τα σπαθιά σας,

Τρίτη 27 Μαρτίου 2012

Ο εξωτερικός δανεισμός στη γένεση και εξέλιξη του Νέου Ελληνικού Κράτους 1824 – 2009



Συγγραφέας : Ηλιαδάκης Τάσος Μ.
Εκδότης : Μπατσιούλας



Πρόκειται για ένα συγκλονιστικό ανάγνωσμα, ένα ανά­γνωσμα που δεν πρέπει να λείψει από τη βιβλιοθήκη κανενός Έλληνα ο οποίος θέλει να γνωρίζει ο ίδιος και δίχως διαστρεβλωτικές διαμεσολαβήσεις τι πραγμα­τικά στράβωσε οριστικά κι αμετάκλητα από γενέσεως του νεοελληνικού κρατιδίου στη χώρα μας ως και τις μέρες μας. Και ενώ έχουμε να κάνουμε με ένα ιστορικό – πολιτικό, εξαντλητικά τεκμηριωμένο, ανάγνωσμα, το βιβλίο του Ηλιαδάκη διαβάζεται σαν μυθιστόρημα. Το συγκλονιστικό μυθιστόρημα ενός λαού, ενός κράτους, ενός αμετανόητου πολιτικού συστήματος. Ξεφυλλί­ζοντας τη μυθιστορηματική ιστορία του τόπου, ενός τόπου εξαρτώμενου από γενέσεώς του απόλυτα από τον ξένο παράγοντα, λόγω των ληστρικών δανείων που του παραχωρούσαν αλλά και της πλέον άπληστης, αλόγιστης, σπάταλης, ανερμάτιστης διαχείρισης των υπολοίπων που έμεναν από το κομματικό εν Ελλάδι σύστημα που απομυζούσε τον λαό κατά ειδεχθέστερο τρόπο και από τους έξωθεν δανειστές - δυνάστες. Πρό­κειται για ένα βιβλίο που μιλά για τη δανειακή πολιτική του νεοελληνικού κρατιδίου και τη διαχείρισή του από το πλέον εξαμβλωματικό και διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα των δυτικών δημοκρατιών. Στο βιβλίο δεν παρατίθενται ούτε οι απόψεις ούτε τα συμπεράσματα του συγγραφέα, παρά μόνο συντριπτικά ιστορικά ντοκουμέντα, ενώ στοιχειοθετούνται αναμφισβήτητα ιστορικά γεγονότα που οδηγούν αβίαστα σε αδιαμ­φισβήτητα συμπεράσματα. Κυρίως δε ξεσκεπάζεται ο ρόλος όχι μόνο των ξένων δυνάμεων στην Ελλάδα αλλά και του ελληνικού πολιτικού συστήματος και των τεράστιων και εγκληματικών του ευθυνών, όπως αυτό συγκροτήθηκε, θέριεψε και κάταπιε ολόκληρο τον ελληνικό λαό. Μέσα από την ανάγνωση αυτού του συντριπτικού κειμένου, ο κάθε αναγνώστης είναι σε θέση να αποκαλύψει στον εαυτό του την εθνική του αλήθεια, αυτήν που διαστρεβλώνει σήμερα το πολιτι­κό σύστημα και το κατεστημένο που τα συντηρεί και τα στηρίζει.
Ξενοφών Μπρουντζάκης    xenofonb@gmail.com


Δευτέρα 26 Μαρτίου 2012

Διγενής Ακρίτας


Κατορθώματα και περιπέτειες στο Βυζάντιο
  • Συγγραφέας: Ησαϊας Κωνσταντινίδης
  • Εκδότης: Ελληνική Άνοδος
  • Εικονογράφηση: Γιαννόπουλος, Χρήστος
  • Αριθμός Σελίδων: 74
  • Έτος Έκδοσης: 01-2008

Στη μεγάλη ελληνική αυτοκρατορία του Μεσαίωνα, το Βυζάντιο, ο πολιτισμός και οι επιστήμες είχαν εξελιχθεί περισσότερο απ ότι στη Δύση. Οι κίνδυνοι όμως που παραμόνευαν ήταν πολλοί. Ο Αύγουστος Νικηφόρος Φωκάς βρέθηκε σε απόγνωση.
Τότε η θρυλική Μαξιμώ, βασίλισσα των Αμαζόνων, του είπε: "Μόνο ένας άντρας σ όλη την αυτοκρατορία μπορεί να σε βοηθήσει! Τ όνομα του, Βασίλειος Διγενής Ακρίτας"!

Γνώρισε μες από τις σελίδες αυτού του βιβλίου:
- την ευαίσθητη αρχοντοπούλα Λιογέννητη
- τη λεοντόκαρδη βασίλισσα των Αμαζόνων, Μαξιμώ
- τον ατρόμητο φύλακα των συνόρων, Διγενή Ακρίτα και όλα τα επικά κατορθώματά του!


Κυριακή 25 Μαρτίου 2012

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ’21





« ….αποτελεί το 21 αληθώς ρήξιν προς το παρελθόν και την “παράδοσιν”, την παράδοσιν όμως την βυζαντιακήν και την της τουρκοκρατούμενης Ελλάδος. Αλλά συγχρόνως αποτελεί αναγέννησιν, αναγέννησιν του αρχαίου ελληνικού πνεύματος (όπως ημπορούσαν οι άνθρωποι της εποχής εκείνης να το συλλάβουν), επάνοδον συνειδητήν εις την δράσιν των αρχαίων προγόνων και (με το τολμηρόν του ρωμαντικού πήδημα υπεράνω της ρωμαϊκής και βυζαντινής περιόδου) συνέχειαν άμεσον των κατορθωμάτων εκείνων. Τα ονόματα του Λεωνίδου και του Θεμοστοκλέους δεν κοσμούν μόνον των Υδραίων τας πρύμνας – αποτελούν ζωντανάς υπάρξεις, παραστέκονται εις τους αγωνιζομένους, γίνονται πρότυπα και ιδέαι, που κανονίζουν αίσθημα και ενέργειαν των απογόνων. Το έθνος αισθάνεται, ότι είναι έ θ ν ο ς: αισθάνεται τα δικαιώματά του ως κληρονόμου παρελθόντος μεγαλείου, και τα καθήκοντά του απέναντι αυτού. Δεν είναι πλέον η φυσιολογική, ούτως ειπείν, εξέγερσις εναντίον της καταπιέσεως του βαρβάρου, που του οπλίζει τας χείρας πολύ μάλλον η συναίσθησις της αξιοπρεπείας του, η εντροπή…»

The Hero at Battle, R. Strauss (Berlin P.O - Karajan)





thulebooks.gr

Τετάρτη 21 Μαρτίου 2012

Διονύσιος Σολωμός, Έργα


Αναζητώντας το ποιητικό απόλυτο

Μια νέα εκδοση του σολωμικού έργου επιχειρεί να το φέρει κοντά στους σημερινούς αναγνώστες

Της Τιτίκας Δημητρούλια

Διονύσιος Σολωμός
Εργα. Ποιήματα και πεζά
εισαγωγή - επιμέλεια - σχόλια: Δημ. Δημηρούλης
Συνοδεύεται από CD. Διαβάζει η Λυδία Κονιόρδου
εκδ. Μεταίχμιο

Ολες οι χώρες έχουν τον εθνικό τους ποιητή. Πολλές έχουν και περισσότερους - εξαρτάται από τις ιστορικές συνθήκες και τον εκάστοτε ορισμό του εθνικού. Στην Ελλάδα, πάντως, η ιδιότητα του εθνικού ποιητή δεν προστάτευσε τον Διονύσιο Σολωμό από την κοινή, ως επί το πλείστον, μοίρα των ποιητών - με εξαίρεση κάποιες ειδικές ιστορικές στιγμές: ο μύθος τους, πολύ συχνά, συγκαλύπτει το έργο τους. Η συνεχής ενασχόληση των φιλολόγων με το έργο του Σολωμού και το εκδοτικό πρόβλημά του, αλλά και η προσήλωση κάποιων ποιητών και αναγνωστών στην ποίησή του σε όλες τις εποχές, ουδεμία σχέση έχουν με την απήχησή του στο ευρύ κοινό, το οποίο τον έχει εν γένει ταυτίσει με το μοναδικό τυπωμένο, νεανικό έργο του που έγινε ο εθνικός μας ύμνος - και δη με τις πρώτες του στροφές. Για να ακριβολογούμε, ενώ το ευρύ κοινό γνωρίζει το όνομα και τον μύθο, συνεχίζει ώς τις μέρες μας να μην έχει ουσιαστική επαφή με το έργο του.

Απόσταση με το κοινό του
Το γεγονός αυτό δεν οφείλεται στην ιδιαιτερότητα του Σολωμού, ότι δηλαδή άφησε πίσω του «ένα λαβύρινθο αποσπασμάτων και όχι ένα εθνικό έπος», ότι κατέλιπε ένα έργο σε αναλογία προς το ανολοκλήρωτο του ελληνικού κράτους στα πρώτα βήματά του. Διότι ο φίλος του Σολωμού Ιάκωβος Πολυλάς φρόντισε να παραδώσει στο κοινό, μετά τον θάνατο του ποιητή, μια λίγο - πολύ συνεκτική εκδοχή της ποίησής του, έχοντας συνείδηση ότι οι αναγνώστες, και οι αναγνώστες της εποχής του κυρίως, που περίμεναν χρόνια ολόκληρα να ολοκληρώσει τα αριστουργήματά του («Αυτός διαρκώς έγραφε και οι θαυμαστές πάντα περίμεναν»), ήθελαν να διαβάσουν το έργο του με τον τρόπο που διάβαζαν και κάθε άλλο ποιητικό έργο. Χωρίς τις άπειρες παραλλαγές, τα χάσματα, τις ιταλικές σημειώσεις. Χωρίς την αγωνία της τελειότητας που αποπνέει αυτό το εν τω γίγνεσθαι έργο, το οποίο σύμφωνα με το ρομαντικό πρόταγμα συγκροτεί την ενότητά του μέσα από την πολλαπλότητα και το άνοιγμά του· μέσα από την αέναη ροή μιας ουσίας που δεν μπορεί να τελειωθεί, τη διαρκή πάλη της μορφής με την Ιδέα.

Η απόσταση ανάμεσα στον Σολωμό και στο κοινό του, πάντως, οφείλεται και στο γεγονός ότι, σχεδόν διακόσια χρόνια μετά, η θέση του, παρότι, όπως σωστά επισημαίνει ο Δημήτρης Δημηρούλης, ο μύθος έχει συναντήσει το θεσμό, δεν έχει ακόμα παγιωθεί στην Ελλάδα αλλά και στον κόσμο. Δεν έχει καθιερωθεί όπως ο Καβάφης, ως ένας «μεγάλος Ευρωπαίος ποιητής ελληνικής καταγωγής»· ως ένας μείζων ρομαντικός ποιητής που «συμπύκνωσε ιδεατά τη συνείδηση του τόπου, τη διεκδίκηση της καταγωγής, το όραμα της συλλογικής ταυτότητας, την ανάκτηση της λαϊκής γλώσσας και την κατάκτηση του ύφους». Ενας ποιητής που έχει πολλά να πει για τον καιρό, το έθνος, τη γλώσσα, την ανθρώπινη μοίρα, σε όλες τις εποχές και σε όλους τους λαούς. Και που διαβάζοντάς τον, ειδικά οι Ελληνες, μαθαίνουν να «διαβάζουν καλύτερα τον εαυτό τους».

Ολα τα παραθέματα ανήκουν στην εισαγωγή του Δ. Δημηρούλη, ο οποίος προσπαθεί με τη νέα αυτή έκδοση των έργων του Σολωμού, μετά τη μελέτη του «Φάκελος: Διονύσιος Σολωμός» (Μεταίχμιο 2003), να φέρει ξανά στο προσκήνιο όχι το μύθο, όχι τον άνθρωπο, αλλά το έργο, τους στίχους, τα σπαράγματα, το σολωμικό αρχείο δηλαδή. Ρευστό, μεταλλασσόμενο, φλογερό, «ένα λυρικό ολοκαύτωμα», το αρχείο δεν έχει τα σαφή και αμετακίνητα περιγράμματα του έργου, δεν κλείνεται μέσα σε οριοθετικές γραμμές, αλλά διαρκώς αναδιατάσσεται, ανασυγκροτείται, μετουσιώνοντας τα συστατικά του στοιχεία, ανοίγοντας νέες προοπτικές ανάγνωσης και ερμηνείας. Εκατόν πενήντα σχεδόν χρόνια μετά την έκδοση των «Ευρισκομένων» από τον Πολυλά (1859) και πενήντα περίπου χρόνια μετά την έκδοση των «Αυτογράφων», των χειρογράφων δηλαδή του ποιητή από τον Λίνο Πολίτη (1964), το σολωμικό αρχείο παραμένει ανοιχτό μέσα στο διαμελισμό, τον κατακερματισμό του.

Η έκδοση του Δημηρούλη, μονοτονική, δεν φιλοδοξεί να αποτελέσει μια νέα εκδοτική πρόταση του σολωμικού έργου, αλλά να φέρει τη σολωμική ποίηση κοντά στους σημερινούς αναγνώστες. Στηρίζεται αναπόφευκτα στον Πολυλά και στα «Αυτόγραφα», ενσωματώνοντας κατά περίπτωση και εκδοτικές προτάσεις άλλων μελετητών και προτάσσει την εργοβιογραφία του Σολωμού. Ακολουθεί τη χρονολογική σειρά των έργων και παραθέτει γλωσσάρι, αρκετές παραλλαγές, αντλημένες κυρίως από τον Πολυλά, και σχόλια. Παρότι λοιπόν η έκδοσή του δεν είναι αμιγώς χρηστική, είναι εμφανής ο προσανατολισμός της προς το ευρύ κοινό, σε συνδυασμό όμως με την έγνοια ανάδειξης της αποσπασματικότητας, του ανολοκλήρωτου της ποίησης του Σολωμού.

Αυτά ακριβώς τα δύο στοιχεία προσδίδουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο εγχείρημά του. Πρώτον, η έκδοση είναι η ίδια ανοιχτή σε πολλαπλές χρήσεις και αναγνώσεις, από την πλέον επιλεκτική ως την πιο αναλυτική. Δεύτερον, ο αναγνώστης, ασχέτως του πώς θέλει να διαβάσει τα έργα του Σολωμού, δεν μπορεί να παραβλέψει ότι πίσω από τη λιγότερο ή περισσότερο συνεκτική εικόνα των ποιημάτων που διαβάζει, αναλόγως με την εκάστοτε εκδοτική πρόταση, αναλυτική ή συνθετική, κρύβεται, πυρίκαυστος, η αγωνία του ποιητή να αγγίξει το απόλυτο. Σε κάθε στίχο που κράτησε ο Σολωμός αντιστοιχούν συχνά πολυάριθμοι άλλοι που απορρίφθηκαν, παρεμφερείς, εξίσου γοητευτικοί πολλές φορές, που μαζί με τις σημειώσεις του ποιητή αποτυπώνουν την οικοδόμηση των εικόνων και την απέλπιδα προσπάθειά του να συγκεράσει το υλικό και το άυλο, τη λογική και τη φαντασία, την Ιδέα και το αίσθημα, το φυσικό και το υπερφυσικό, το κλασικό και το ρομαντικό σε ένα είδος μεικτό αλλά νόμιμο και σε μια γλώσσα κατακτημένη με κόπο, από την αρχή φτιαγμένη, ιδρυτική της νεοελληνικής ποίησης.

Αξιόπιστη και χρηστική
Αν το απόσπασμα, όχι ως ερειπιώνας αλλά ως σπόρος ουσιώδους ενότητας, αποτελεί σήμερα κληρονομιά όχι μόνο του ρομαντισμού, αλλά και του μοντερνισμού, και του μεταμοντερνισμού, το σολωμικό επίτευγμα, της συγκρότησης αφηγήσεων που παραμένουν θεμελιακές παρά τον αποσπασματικό τους χαρακτήρα, είναι ίσως μια απάντηση σε πολλές σύγχρονες αισθητικές αναζητήσεις. Αν προσθέσουμε σ’ αυτά τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο ο Σολωμός, ως μεγάλος ποιητής, διαπλέκει την Ιστορία με την ανθρώπινη μοίρα, ορίζοντας παράλληλα την ελληνικότητα, και υποτάσσει την ελληνική γλώσσα στις αισθητικές και φιλοσοφικές αναζητήσεις του, καταλαβαίνουμε γιατί η ανάγνωση του έργου του είναι σήμερα περισσότερο επίκαιρη από ποτέ. Μια έκδοση φιλολογικά αξιόπιστη και μαζί χρηστική, όπως αυτή του Δημηρούλη, παρουσιάζει ξανά τον Σολωμό σήμερα σε όσους προσδοκούν από την ποίηση την αισθητική απόλαυση αλλά και τη γνώση του εαυτού και του κόσμου - και αποτελεί προσφορά στην ίδια την ποίηση.




Δευτέρα 19 Μαρτίου 2012

Η αρχή της αβεβαιότητας


"Δεν μου αρέσει το είδος της φυσικής σου...", δηλώνει ο Αϊνστάιν στον Χάιζενμπεργκ. Ο κορυφαίος φυσικός πλησιάζει τα 50. Είναι ο "παλαιός" της επιστήμης· όλοι τον σέβονται, όμως τη σπουδαία δουλειά την κάνουν πλέον οι νέοι επιστήμονες.
Όλη τη νύχτα ο Χάιζενμπεργκ βρισκόταν σε κατάσταση υπερδιέγερσης· δεν μπορούσε να κλείσει μάτι. Έγραφε και ξανάγραφε τις "τρελές" εκφράσεις του για τη θέση και την ταχύτητα εφαρμόζοντας τα νέα, αναμορφωμένα μαθηματικά του. Με το πρώτο φως της ημέρας βγήκε στην ακρογιαλιά και ξάπλωσε στα βράχια κάτω από τις ευεργετικές, ζεστές ηλιαχτίδες. Αυτό που ανακάλυψε ήταν ένα δώρο από ψηλά. Οραματίστηκε τις συγκλονιστικές συνέπειες των "τρελών" υπολογισμών του. "Επιτέλους... κάτι συνέβη", σκέφτηκε γεμάτος θαυμασμό.
Για τους επιστήμονες, τίποτε δεν συνέβαινε τυχαία. Υπήρχε αβεβαιότητα ως προς τα αποτελέσματα των πειραμάτων και την επαλήθευση των θεωριών, όμως, στο τέλος, οι νόμοι της ' κλασικής φυσικής αποκαθιστούσαν την τάξη και την προβλεψιμό-τητα.Όχι πάντα! Άλυτα προβλήματα πυρπολούσαν το μυαλό νεαρών, ιδιοφυών επιστημόνων - και μέσα από ρηξικέλευθες λύσεις προέκυπταν επιστημονικές ανατροπές. Η "αρχή της αβεβαιότητας" του Βέρνερ Χάιζενμπεργκ ήταν μία απ' αυτές. Αντιπροσώπευε το επιστέγασμα της "κβαντικής μηχανικής", η οποία είχε ήδη ανατρέψει πολλές από τις πεποιθήσεις της κλασικής φυσικής, σε μια απόπειρα να ερμηνευτούν ζητήματα που αδυνατούσε να διαχειριστεί η παλαιότερη φυσική.

Σάββατο 17 Μαρτίου 2012

Διαμονές : Το ταξίδι στην Ελλάδα



Συγγραφέας : Μάρτιν Χάιντεγκερ

Σε όλο το έργο του Μ.Χάιντεγκερ η παρουσία της Ελλάδας είναι έντονη.
Ηράκλειτος,Παρμενίδης ,Σοφοκλής, Αντιγόνη ,Πλάτων αποτελούν αναγκαίες αναφορές και προυποθέσεις τού έργού του.
Αλλά στο « Διαμονές : Το ταξίδι στην Ελλάδα» (Εκδ.:ΚΡΙΤΙΚΗ 1998 ,μετ.Γ.Φαράκλας , Επιμ.Ν.Καλταμπάνος,πολυτονική έκδοση) ο Χάιντεγκερ περιγράφει τίς εντυπώσεις από μία επίσκεψη στην Ελλάδα το 1962, που είναι συγχρόνως και ένα διαχρονικό ταξίδι στον ελληνικό λόγο.

Πώς θα αντιμετωπίσει τον ελληνικό τόπο με την ιστορία που περιέχει και τίς σημασίες που κομίζει; Όπως επισημαίνει ο Γ.Φαράκλας « ο Χάιντεγκερ υπενθυμίζει ότι το νοήμον όν είναι πρώτα κάτοικος .Ταυτίζομαι μ’έναν τόπο. Ως σκεπτόμενος δεν ανήκω κάπου και οικειοποιούμαι όσα είναι κάπου . αλλά ως κάτοικος ανήκω ,νοιώθω οικεία , ανοίκεια ,είμαι οικειοποιημένος εγώ από κάτι άλλο , και τούτο , προτού αρχίσω να σκέφτομαι »(σελ.115).

Η περιγραφή, από τον Μ.Χάιντεγκερ ,του ταξιδιού του ,αρχίζει με ένα απόσπασμα από το ποίημα του Χαίλντερλίν «Άρτος και Οίνος» , που εμπνέεται κι αυτό από την περιπλάνηση στον ελληνικό χώρο και χρόνο.
Τι αντικρύζει ο « φιλόσοφος των δρόμων του δάσους» καθώς ως 
επιβάτης του πλοίου «Γιουγκοσλαβία» επισκέπτεται την χώρα
μας ;
Κατ΄αρχήν η νοσταλγία της αρχαίας πραγματικότητας τον θέτει ενάντιο σε ότι εκπροσωπεί η νεωτερικότητα : 


« Οι θεοί της Ελλάδας και ο ανώτατος θεός τους , άν ποτέ έλθουν , θα επανακάμψουν μόνο μεταμορφωμένοι σ’ έναν κόσμο που η ανατρεπτική αλλαγή του οφείλεται στον τόπο τών θεών που υπήρξε η αρχαία Ελλάδα. Άν όσα σκέφθηκαν οι διανοητές της αρχαίας Ελλάδας ,ενώ άρχιζε η φυγή των θεών , δεν είχαν ειπωθεί σε μιά γλώσσα αυτοφυή και άν τα ειρημένα δεν είχαν έπειτα μετασχηματισθεί σε εργαλείο αλλότριας κοσμοθεώρησης , δεν θα κυριαρχούσε τώρα η ως πρός το ίδιόν της ακόμη κρυμμένη εξουσία της πανδαμάτορος νεώτερης τεχνικής και της σύστοιχης προς αυτήν επιστήμης και βιομηχανικής κοινωνίας ».

Το πλοίο που επιβαίνει ο Χάιντεγκερ «πιάνει» στην Κέρκυρα, στην Κεφαλλονιά ,στην Ιθάκη , στο Κατάκωλο.Οδικώς κατευθύνεται στην Ολυμπία.Ο Χάιντεγκερ αφιερώνει αρκετές σελίδες στον χώρο της αρχαίας Ολυμπίας και σημειώνει ότι στα έργα γλυπτικής που αντίκρυσε εκεί αναδύθηκε το ίδιον του ελληνικού κόσμου « εφ’ όσον εδώ το ίδιον του ελληνικού κόσμου κατέστη « ξέφωτο», χωρίς να πάψει να είναι απόμακρο» (σελ.49).
Για τον Χάιντεγκερ :
«η ελληνικότητα συνέχισε να είναι κάτι που προσδοκούσα , κάτι που διαισθανόμουν μέσα από την ποίηση των αρχαίων , κάτι που προσέγγιζα χάρη στίς Ελεγείες και στούς Ύμνους του Χαίλντερλίν , κάτι που σκεφτόμουν στίς μακρές οδούς τής σκέψης » (σελ.51).

Ο Χάιντεγκερ θα επισκεφθεί τούς τόπους που φέρουν στοιχεία της αρχαιοελληνικής ιστορίας : Κόρινθος ,Μυκήνες , Νεμέα, Άργος , Επίδαυρος, Κνωσσός, Φαιστός , Πάτμος,Δήλος ,Ρόδος.Δεν προσηλώνει την ματιά του τόσο στον φυσικό χώρο, αλλά αναζητεί τίς αφορμές για να στοχαστεί την προσωκρατική σκέψη , την τεχνική , την εξέλιξη της Ευρώπης: « Ο διάλογος με το ασιατικό στοιχείο υπήρξε γόνιμη αναγκαιότητα για το ελληνικό Dasein.Αυτός ο διάλογος ανάγεται για μάς σήμερα – μ’έναν ολότελα άλλο τρόπο , σε πολύ μεγαλύτερη έκταση – στην απόφαση για το πεπρωμένο της Ευρώπης και όλων όσων ονομάζονται δυτικός κόσμος» (σελ.59).

Ο Χάιντεγκερ εντυπωσιάστηκε από την Δήλο: 


«Μόνο με την εμπειρία της Δήλου έγινε το ελληνικό ταξίδι διαμονή , «ξέφωτη» παραμονή κοντά σ’ ότι είναι η αλήθεια» (σελ.71).

Στοχαστικότερος θα γίνει όταν ανέβηκε στον βράχο της Ακρόπολης : 


«Καμμιά αρχαιολογική περιγραφή και ιστοριολογική εξήγηση δεν μπορούσε να αντιμετωπίσε την σιωπηλή ανάδυση αυτού τού πλησιάσματος που έρχεται από μακριά» (σελ.79).

Καθώς θα περάσει από το Αρχαιολογικό Μουσείο , το Φάληρο , το Σούνιο θα καταλήξει στο Μοναστήρι της Καισαριανής : 


«Το χριστιανικό στοιχείο στην μικρή εκκλησία διατηρούσε ακόμη έναν απόηχο της αρχαίας ελληνικότητας , το «άρχειν» ενός πνεύματος που δεν θα υποκύψει στην εκκλησιαστικό – πολιτική και νομικίστικη σκέψη της ρωμαικής εκκλησίας και της θεολογίας της» (σελ. 87).

Το ταξίδι στην Ελλάδα θα κλείσει με τίς επισκέψεις στην Αίγινα και στούς Δελφούς.Ο Χάιντεγκερ επιστρέφοντας στην Εσπερία θα σημειώσει:

«Όπως ο κύλικας του Εξηκία , όπου δελφίνια γλιστρούν με ορμή κολυμπώντας γύρω από το αερόθικτο σκάφος του Διονύσου , υπάρχει εντός τών ορίων του ωραιότερου δημιουργήματος, έτσι ακριβώς ο γενέθλιος τόπος της Δύσης και της νεώτερης εποχής υπό την σκέπη της νησιώτικης υπόστασής του επαφίεται στον αναλογισμό της διαμονής».



ΜΑΡΤΙΝ ΧΑΙΝΤΕΓΚΕΡ, ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΑΘΗΝΩΝ (4 ΑΠΡΙΛΊΟΥ 1967)

Που στρέφεται το στοχαστικό βλέμμα της Θεάς;
Στο άκρο του αναγλύφου' στο όριο.
Το όριο δεν είναι όμως μόνο περίγραμμα και πλαίσιο, δεν είναι μόνο το σημείο που τελειώνει κάτι.
Η στοχαστική ματιά της Θεάς, δεν κοιτάζει μόνο την αόρατη μορφή των δυνάμει αόρατων έργων.
Η ματιά της Αθηνάς ακουμπά πρωτίστως σε Εκείνο που παλαιόθεν ονομάζεται από τους Έλληνες "φύσις".
Φύσις: εκείνο που αναδύεται αφ' εαυτού εντός του εκάστοτε ορίου που κείται εκεί.

Μόνο εδώ, στην Ελλάδα, όπου το όλον του κόσμου απευθύνθηκε στον άνθρωπο ως φύσις και τον κλήτευσε, μπορούσε και όφειλε η ΑΝΤΙΛΗΨΗ και η ΠΡΑΞΗ του ανθρώπου να ανταποκριθεί σε αυτή την κλήτευση.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΗΜΕΡΑ, ΥΣΤΕΡΑ ΑΠΟ 2.500 ΧΡΟΝΙΑ, ΜΙΑ ΤΕΧΝΗ Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΧΕΤΑΙ ΤΗΝ ΙΔΙΑ ΚΛΗΤΕΥΣΗ ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ;
ΟΧΙ, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ.


Παρασκευή 16 Μαρτίου 2012

ΛΥΚΑΝΘΡΩΠΟΙ


Οι τελευταίοι υπερασπιστές του Γ' Ράιχ

Συγγραφέας: Ιάκωβος Χονδροματίδης

Για πρώτη φορά στην ελληνική ιστοριογραφία παρουσιάζεται ένα συναρπαστικό και αποκαλυπτικό αφιέρωμα στους τελευταίους άγνωστους υπερασπιστές του Γ' Ράιχ, τους «Λυκανθρώπους» (Werwolf).

Ο Ιάκωβος Π. Χονδροματίδης, ειδικός στη θεματολογία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ταξίδεψε στο Βερολίνο, όπου επί τρεις μήνες ερεύνησε τα γερμανικά αρχεία, συνομίλησε με αυτόπτες μάρτυρες και κατέγραψε με αντικειμενικότητα τις ευαίσθητες πτυχές του ξεχασμένου αυτού κεφαλαίου της μεγαλύτερης παγκόσμιας σύρραξης.

Η οργάνωση Werwolf υπήρξε αποτέλεσμα της απέλπιδας προσπάθειας των φανατικών εθνικοσοσιαλιστών, κατά τις τελευταίες εβδομάδες του πολέμου, να οργανώσουν αντάρτικο στις κατεχόμενες από τους Συμμάχους περιοχές της Γερμανίας.

Οι μαχητές της πολέμησαν τον εχθρό υπό εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, ενώ συχνά αντιμετώπισαν και την καχυποψία ενός μεγάλου τμήματος του γερμανικού πληθυσμού. Παρά τις όποιες θεαματικές τους επιτυχίες, το «ουρλιαχτό» τους καλύφθηκε από τον εκκωφαντικό θόρυβο της κατάρρευσης του Γ' Ράιχ.

Η έκδοση συμπληρώνεται με πλούσιο υλικό από πρωτοδημοσιευόμενες φωτογραφίες και αρχειακά έγγραφα, που θα εντυπωσιάσουν κάθε φιλίστορα αναγνώστη.

Περιεχόμενα


ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ WERWOLF
Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ «ΛΥΚΩΝ»
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΠΑΝΤΟΥ
WERWOLF, ΕΝΑ ΚΙΝΗΜΑ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ;
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

100 ασπρόμαυρες εικόνες


Το βιβλίο ''ΛΥΚΑΝΘΡΩΠΟΙ'' μπορείτε να το βρείτε εδώ

Πέμπτη 15 Μαρτίου 2012

Η Μάχη του Βερντέν



Η μάχη του Βερντέν ήταν μια από τις κρισιμότερες μάχες του Α' παγκόσμιου πόλεμου και έλαβε χώρα στο δυτικό μέτωπο. Αντίμαχοι ήταν ο γερμανικός και ο γαλλικός στρατός που πολέμησαν από τις 21 Φεβρουαρίου μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου 1916 γύρω από την πόλη Βερντέν

Το Βερντέν μία πόλη της βορειοανατολικής Γαλλίας στις όχθες του ποταμού Μόζα.Η θέση του κρίθηκε στρατηγική γιατί αν οι Γερμανοί το κέρδιζαν τότε μέσω της βόρειας εισόδου της πεδιάδας της Καμπανίας, πήγαιναν κατευθείαν στο Παρίσι.

Στο Δυτικό Μέτωπο οι επιχειρήσεις στο τέλος του 1915,ήταν σε στασιμότητα. Ο αρχηγός του Γερμανικού Επιτελείου, Έριχ φον Φαλκενχάιν, πίστευε ότι μια μαζική επίθεση του στρατού του θα προκαλούσε μεγάλες απώλειες στους Γάλλους και θα ανέτρεπε την ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή. Επέλεξε το Βερντέν, που ήταν απομονωμένο με μία οδό ανεφοδιασμού για τους Γάλλους.


Η επιχείρηση διέρρευσε στους Γάλλους που είχαν σύμμαχο και τον κακό καιρό ο οποίος ανάγκασε τους Γερμανούς να αναβάλουν την έναρξη των επιχειρήσεων για αρκετές ημέρες.
Η επίθεση των Γερμανών άρχισε στις 7 το πρωί της 21ης Φεβρουαρίου 1916 με σφοδρό κανονιοβολισμό των γαλλικών θέσεων. Μέχρι το απόγευμα ρίχτηκαν πάνω από ένα εκατομμύριο βόμβες!!!

Ακολούθησε επίθεση από τρία σώματα στρατού, συνολικής δυνάμεως 150.000 ανδρών. Οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά φλογοβόλα όπλα για να αλλά και χημικά αέρια. Δύο μέρες αργότερα είχαν εισχωρήσει 7 χιλιόμετρα μέσα στις εχθρικές γραμμές, ενώ στις 25 Φεβρουαρίου κατέλαβαν το Φορ Ντουαμόν, ένα σημαντικό σημείο στην οχυρωματική αλυσίδα του Βερντέν.

Η κατάσταση ήταν απελπιστική για τους Γάλλους. Οι ενισχύσεις υπό τον στρατηγό Πετέν,που έφθασαν τους έσωσαν. Στις μάχες του Βερντέν έλαβε μέρος και ένας νεαρός λοχαγός, ο Σαρλ Ντε Γκολ ο μετέπειτα Πρόεδρος της Γαλλίας, ο οποίος μάλιστα πιάστηκε αιχμάλωτος.


1η Ιουλίου 1916: οι γερμανικές δυνάμεις αποδυναμώθηκαν, όταν οι Αγγλογάλλοι άνοιξαν νέο μέτωπο βόρεια στη Σομ και το φθινόπωρο ήταν εξουθενωμένες από τις μεγάλες απώλειες.

21 Οκτωβρίου: ο Νιβέλ εκδήλωσε την αντεπίθεσή του. Μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου 1916 οι Γερμανοί είχαν απωθηθεί στις θέσεις που κατείχαν στις 21 Φεβρουαρίου, όταν ξεκίνησαν τη μάχη.

Το Βερντέν έγινε σύμβολο της γαλλικής αποφασιστικότητα,ς με τρομακτικό κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Οι Γάλλοι στην «Κιμαδομηχανή του Βερντέν» έχασαν 378.000 άνδρες (163.000 νεκροί και 215.000 τραυματίες) και οι Γερμανοί 330.000 (143.000 νεκροί και 187.000 τραυματίες). Η αντοχή και η αποτελεσματικότητα των οχυρώσεων στο Βερντέν οδήγησε τους Γάλλους στην κατασκευή της περίφημης Γραμμής Μαζινό, η οποία αποδείχθηκε εντελώς ανεπαρκής για τις συνθήκες του Β' Παγκοσμίου Πόλεμου.

Έγχρωμη εικονογράφηση
Φωτογραφικό υλικό
Χάρτες
Χάρτες με τρισδιάστατη, πανοραμική απεικόνιση




Το βιβλίο ''Η Μάχη του Βερντέν'' μπορείτε να το βρείτε εδώ

Τετάρτη 14 Μαρτίου 2012

Ρομαντική αισθητική


Οι ποιητές των Λιμνών και η Σχολή της Ιένα


Ο Ρομαντισμός δεν αποτελεί απλώς μια καλλιτεχνική τάση, όπως νομίζουμε οι περισσότεροι. Συνιστά πρωτίστως μια κοσμοαντίληψη η οποία αναδύεται σταδιακά στη δυτική Ευρώπη μεταξύ του 1755 και του 1825 περίπου και αντικατοπτρίζει μια "κρίση" στην ευρωπαϊκή συνείδηση, ένα ευρύτερο κοινωνικό, ανθρωπολογικό, ηθικό και πολιτιστικό φαινόμενο.

Οι συγγραφείς παρουσιάζουν το κίνημα του Ρομαντισμού αναλύοντας το συγκείμενό του, τη θεματολογία του, τους κώδικές του.

Το βιβλίο περιέχει μεταφράσεις ολόκληρων έργων καθώς και πληθώρα αποσπασμάτων από έργα των κορυφαίων εκφραστών του Ρομαντισμού, εμπλουτισμένα με εξαιρετικά κατατοπιστικές σημειώσεις, γεγονός που το καθιστά εγχειρίδιο αναφοράς για όσους επιθυμούν να εμβαθύνουν στο σύνθετο αυτό φαινόμενο στα πλαίσια των σπουδών τους ή της προσωπικής τους αναζήτησης.

Μια ενημερωμένη βιβλιογραφία ανοίγει πεδία για περαιτέρω μελέτη.

(Αποσπάσματα)

«Η θέα ενός απείρου απόμακρου, ενός ύψους που απλώνεται όσο που να χαθεί το μάτι, αυτός ο αχανής Ωκεανός που εκτείνεται στα πόδια του, κι εκείνος ο άλλος ωκεανός ακόμα περισσότερο αχανής που δεσπόζει ψηλά επάνω απ’ το κεφάλι του, μεταφέρουν κι ευφραίνουν το πνεύμα του ανθρώπου πέρα από το στενό κύκλο του πραγματικού, πέρα από αυτήν την στενή, ασφυκτική φυλακή των φυσικών περιορισμών της ανθρώπινης ζωής. Το απλό μεγαλείο της φύσης προσφέρει στον άνθρωπο ένα μέτρο ατιθάσευτο για να εκτιμήσει τα μεγαλεία, και, κυκλωμένος τις δεσπόζουσες μορφές που αυτή του παρουσιάζει, δεν μπορεί πλέον να ανεχτεί καμιά μικροπρέπεια στον τρόπο σκέψης του. Πόσες ιδέες φωτεινές, πόσες λύσεις ηρωικής αποφασιστικότητας, που δεν θα μπορούσαν ποτέ να έχουν γεννηθεί μέσα στις σκοτεινές κάμαρες όπου οι λόγιοι φυλακίζονται, ή στα κοσμικά σαλόνια που οι άνθρωποι του κόσμου συνωστίζονται, δεν εμπνευστήκανε στα ξαφνικά, κατά τη διάρκεια ενός και μόνο περιπάτου, και δεν σαρκώθηκαν μονάχα χάριν της επαφής και της γενναίας μάχης της ψυχής μας με το ακατάλυτο πνεύμα της φύσης! Ποιος ξέρει αν δεν είναι σε μια συνδιαλλαγή λιγότερο συχνή μ’ αυτήν την υψηλή ιδιοφυΐα που θα έπρεπε ν’ αποδώσουμε εν μέρει την μικρότητα, αυτήν την στενότητα πνεύματος που είναι τόσο συχνή στους ανθρώπους που κατοικούν στις πόλεις, συνέχεια σκυμμένων με σχολαστικότητα επάνω στις ασχολίες τους όπου η ψυχή τους ζαρώνει κι αργοσβήνει, την ίδια στιγμή που του νομάδα η ψυχή στέκει αγέρωχη, ελεύθερη και ανοιχτή, καθώς που τ’ άστρα του στερεώματος κάτω απ’ τα οποία αυτός στήνει την τέντα του!» Friedrich von Schiller, « Du Sublime », Œuvres Complètes, vol. VIII, Paris, 1873, σ. 467 – 468. Μετάφραση Ζ. Δ. Αϊναλής.



«Η ελευθερία, με όλες τις αντιφάσεις της σε ένα ηθικό επίπεδο, με όλους τους κινδύνους της σε ένα φυσικό επίπεδο, είναι για τις ευγενείς ψυχές ένα θέαμα απείρως πιο ενδιαφέρον από την ευμάρεια ή την ευταξία χωρίς ελευθερία, από μια κοινωνία ρυθμισμένη σαν κοπάδι, όπου τα πρόβατα ακολουθούν υπάκουα το βοσκό, από μια μηχανή όπου η αυτόνομη βούληση περιορίζεται στον επίσημο ρόλο του ελατηρίου ενός ρολογιού. Η κανονικότητα αυτή μετατρέπει τον άνθρωπο σε ένα απλό εξάρτημα, σε ένα απλό πολίτη της φύσης, ένα εξάρτημα ίσως κάπως περισσότερο λειτουργικό, έναν πολίτη ίσως κάπως περισσότερο ευνοημένο κι αυτό είναι όλο. Η ελευθερία αντίθετα μεταμορφώνει τον άνθρωπο στον πολίτη ενός καλύτερου κόσμου, όπου συμμετάσχει εθελούσια και ισότιμα στην διακυβέρνηση μιας κοινωνίας στην οποία είναι απείρως πιο αξιότιμο να καταλαμβάνει κανείς την έσχατη θέση από το να φιγουράρει ανάμεσα στα πρώτα αξιώματα μέσα στην φυσική τάξη.» Friedrich von Schiller, « Du Sublime », Œuvres Complètes, vol. VIII, Paris, 1873, σ. 469 – 470. Μετάφραση Ζ. Δ. Αϊναλής.


Τρίτη 13 Μαρτίου 2012

MARE NOSTRUM ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ


NORWICH JULIUS JOHN

Η Μεσόγειος συνέβαλε στην ανάπτυξη τριών από τους πιο λαμπρούς πολιτισμούς της αρχαιότητας, υπήρξε μάρτυρας της γέννησης ή της ανάπτυξης τριών από τις σπουδαιότερες θρησκείες της ανθρωπότητας και συνδέει τρεις από τις έξι ηπείρους του κόσμου. Για τους λαούς που ζουν στην περιφέρειά της, αποτέλεσε κατά καιρούς λίκνο και τάφο, δεσμό και εμπόδιο, ευλογία και πεδίο μάχης. Έχει εμπνεύσει συγγραφείς από τον Όμηρο και τον Βιργίλιο μέχρι τον Norman Douglas και τον Patrick Leigh Fermor. Από γεωγραφικής απόψεως, είναι μοναδική σ' όλο τον κόσμο· από ιστορικής, η σημασία της είναι ξεχωριστή.

Μια ιστορία που ξεκινάει με τους Φοίνικες και τους Φαραώ και τελειώνει με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Μας μεταφέρει στις αραβικές κατακτήσεις της Συρίας και της Βόρειας Αφρικής· στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τις Σταυροφορίες· στον Φερδινάνδο, την Ισαβέλλα και την Ιερά Εξέταση· στις μεγάλες πολιορκίες της Ρόδου και της Μάλτας από τον Σουλτάνο Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή· στους πειρατές της Ακτής της Βαρβαρίας και στη Μάχη του Λεπάντο· στον Νέλσον και στον Ναπολέοντα· στον Ελληνικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας και στο ιταλικό Risorgimento. Η ιστορία τελειώνει με την τραγική εκστρατεία της Καλλίπολης και τον Πόλεμο της Ερήμου που έκανε διάσημο τον αινιγματικό T.E. Lawrence


Δευτέρα 12 Μαρτίου 2012

Οι Τούρκοι ανάμεσα στην Κίνα και το Βυζάντιο (552 μ.Χ. - 661 μ.Χ)


Ο ρόλος τους στην ευρασιατική πολιτική, διπλωματία και στρατηγική του πρώιμου μεσαίωνα

Συγγραφέας: ΚΟΡΔΩΣΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ

Στα μέσα του 6ου αιώνα εμφανίστηκε στις παρυφές της Κίνας μια νομαδική φυλή που μέσα σε λίγα χρόνια (από το 552 έως το 568) ενοποίησε τον κόσμο των νομάδων και τις στέπες της Ευρασίας, από τη Μογγολία και τη Ματζουρία στην Κίνα έως τη νότια Ρωσία και την Ουκρανία. Η νομαδική αυτή αυτοκρατορία των Τούρκων ήταν τόσο δυνατή κι έκανε τόσο αισθητή την επιρροή της, ώστε το όνομα των ιδρυτών της κατέληξε να χαρακτηρίζει ολόκληρη γλωσσική κοινότητα εθνών -τα τουρκικά έθνη- ενώ κατά τη σύγχρονη εποχή επανήλθε στο πολιτικό προσκήνιο ως ταυτότητα ενός μοντέρνου έθνους-κράτους.
Η νομαδική αυτοκρατορία των Τούρκων μαζί με τα υποτελή σε αυτήν έθνη ενεπλάκησαν στις διεθνείς σχέσεις της εποχής ανταλλάσσοντας πρεσβείες και συνάπτοντας συμμαχίες αναλόγως με τα συμφέροντά τους τόσο με την Κίνα, την Περσία αλλά και το Βυζάντιο. Επιπλέον, την αχανή επικράτειά τους διαπερνούσε από τη δύση ως την ανατολή το βόρειο παρακλάδι του δρόμου του μεταξιού που παρέκαμπτε την Περσία και δια μέσου της στέπας ένωνε την Κωνσταντινούπολη με την κεντρική Ασία και την Κίνα. Ως εκ τούτου, η νομαδική αυτοκρατορία των Τούρκων είχε μία ιδιαίτερη θέση στην πολιτική των Βυζαντινών στην Ευρασία και γενικότερα στο διεθνές σύστημα του 6ου και 7ου αιώνα ως ένας από τους σημαντικούς του παράγοντες.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ



1. ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΑΙ ΣΤΕΡΕΩΣΗ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ. ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΥΡΩ ΛΑΟΥΣ

α) Η άνοδος της δύναμης των Τούρκων. Συμμαχία με Δυτικούς Wei της Κίνας και συντριβή των Jouan-jouan.

β) Ανατροπή της υπάρχουσας κατάστασης στην Κεντρική Ασία. Συμμαχία Δυτικών Τούρκων και Περσών κατά των Εφθαλιτών.

γ) Πρεσβεία των Ερμηχιόνων, «βαρβάρων», πλησίον του Ωκεανού, στον Ιουστινιανό.



2. ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΥΡΙΑΡΧΟΙ ΣΤΟΝ ΕΥΡΑΣΙΑΤΙΚΟ ΧΩΡΟ ΚΑΙ ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΣΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ. ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΡΕΣΒΕΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΔΥΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ

α) Οι πρεσβείες των Δυτικών Τούρκων στους Πέρσες και στο Βυζάντιο υπό τον Μανιάχ, ως μέσο εμπορίου του μεταξιού, ειρήνης και πηγής πληροφοριών.

β) Η βυζαντινή πρεσβεία του Ζημάρχου στους Δυτικούς Τούρκους της Κ. Ασίας (567-568). Εμπέδωση της βυζαντινοτουρκικής φιλίας.

γ) Η στρατηγική πλευρά των γεγονότων. Οι Τούρκοι κύριοι ρυθμιστές στον ευρασιατικό χώρο, από το Βυζάντιο και την Περσία ώς την Κίνα.

δ) Οι βυζαντινοτουρκικές πρεσβείες ώς το 576.

ε) Η πρεσβεία του Ουαλεντίνου. Η θραύση της βυζαντινοτουρκικής συμμαχίας και οι εχθρικές ενέργειες των Τούρκων.

στ) Η στρατηγική των Τούρκων ως μόνων ρυθμιστών στον Ευρασιατικό χώρο.

ζ) Η πρεσβεία των Δυτικών Τούρκων προς τον Ιουστίνο κατά τον Θεοφάνη τον Βυζάντιο και τα προβλήματα που παρουσιάζει (σε σχέση και με τους Αβάρους).
η) Η παρουσία των Δυτικών Τούρκων στην Κριμαία και η βυζαντινοαβαρική σύγκρουση.



3. Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ ΕΠΙ ΚΙΝΕΖΙΚΗΣ ΔΥΝΑΣΤΕΙΑΣ ΤΩΝ SUI (581-618)

α) Διαίρεση των Τούρκων με κινεζικές ενέργειες. Άνοδος του Τάρδου.

β) Κινεζική υποστήριξη στους Ανατολικούς Τούρκους. Cha-po-lio και Jen-kan. Θρίαμβος και πτώση του Τάρδου.

γ) Οι δυτικοί Τούρκοι και οι σχέσεις τους με την Περσία και το Βυζάντιο. Η τουρκική πρεσβεία προς τον Μαυρίκιο και οι πληροφορίες του Θεοφύλακτου Σιμοκάττη για τους Τούρκους της Κεντρικής Ασίας.

δ) Περεταίρω διαίρεση των Τούρκων. Η Κίνα ρυθμιστής της κατάστασης.





4. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΤΟΥΡΚΟΥΣ, ΚΙΝΕΖΟΥΣ, ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥΣ ΚΑΙ ΠΕΡΣΕΣ. ΑΝΑΖΩΠΥΡΩΣΗ ΚΑΙ ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΔΥΝΑΜΗΣ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΣΕ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΔΥΣΗ

α) Εμφάνιση και προέλευση των Χαζάρων.

β) Οι Τούρκοι και πάλι μεταξύ των ρυθμιστών του Ευρασιατικού χώρου. Υποταγή των ανατολικών Τούρκων στους Κινέζους, ακμή των Δυτικών Τούρκων.

γ) Ο αγώνας των Βυζαντινών κατά των Περσών και η συμβολή των Χαζάρων υπό τον djeboukha-khan (cepetux) – Djebu Khan – Ζιεβήλ.

δ) Η συμμετοχή των Δυτικών Τούρκων στον πόλεμο με τους Πέρσες στο πλαίσιο τουρκοβυζαντινής συμμαχίας και ευρύτερης (ευρασιατικής) κινητοποίησης.

ε) Παρακμή και υποταγή των Δυτικών Τούρκων. Η Κίνα ηγετική δύναμη της Κεντρική Ασίας, σε σχέση και με τη θέση των μεγάλων δυνάμεων (Βυζάντιο, Άραβες) στο παγκόσμιο σκηνικό.



5. ΤΑ ΜΕΣΑ ΤΗΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΙΝΟΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ

α) Τα συνοικέσια στην υπηρεσία της Διπλωματίας.

β) Πρέσβεις, φόρος υποτέλειας και δώρα.

γ) «Νόμοι», χειρισμοί και τρόποι διεκπεραίωσης.



6. ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΝΑ ΩΣ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

α) Εμπόριο και πόλεμος στη Σινοτουρκική μεθόριο.

β) Η προώθηση των προϊόντων από την κινεζική μεθόριο στο Βυζάντιο μέσω του βορείου δρόμου του μεταξιού. Ανταγωνισμός Βυζαντινών, Περσών και Τούρκων.

γ) Πέρσες και άλλοι μεταπράτες. Οι Σόγδιοι και ο ρόλος τους στο εμπόριο και τη διατήρηση ισορροπιών στην Κεντρική Ασία, από το εσωτερικό της Κίνας ώς τα σύνορα του Βυζαντίου.



7. ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΟΥ 6ΟΥ ΚΑΙ 7ΟΥ ΑΙΩΝΑ

α) Γενικά προβλήματα και εισαγωγικές παρατηρήσεις.

β) Χαρακτηριστικά του Νόμου. Ο Νόμος ως πολιτειακή οργάνωση.

γ) Νόμος και εχθρός.

δ) Οι Ιστορικές Περίοδοι της Έννοιας του Νόμου.

ε) Ο Νόμος ως μονάδα του διεθνούς συστήματος του 6ου και 7ου αιώνα. το διεθνές σύστημα του 6ου και 7ου αιώνα στην Ευρασία και οι πρωταγωνιστές του.

στ) Η οικουμενικότητα των εδραίων αυτοκρατοριών (Βυζαντίου, Περσίας και Κίνας) και του τουρκικού χανάτου.

ζ) Το δίπολο Εχθρός και Φίλος μέσα από την οικουμενικότητα των αυτοκρατοριών των Τούρκων και των εδραίων αυτοκρατοριών της Ευρασίας.
η) Νόμος της Γης τον 6ο και 7ο αιώνα. Αυτοκρατορία της στέπας και εδραία αυτοκρατορία.

θ) Η αυτοκρατορία του 6ου-7ου αι. και η αυτοκρατορία του 21ου αιώνα.

ι) Σε αναζήτηση ενός νέου Νόμου για την Κεντρική Ασία.



Συμπεράσματα

Summary

Συντομογραφίες – Βιβλιογραφία

Παράρτημα (Πίνακες-Χάρτες)



Το βιβλίο ΄΄Οι Τούρκοι ανάμεσα στην Κίνα και το Βυζάντιο (552 μ.Χ. - 661 μ.Χ)'' μπορείτε να το βρείτε εδώ

Σάββατο 10 Μαρτίου 2012

Η ζωή μου στα κρατητήρια των Άγγλων 1955-1959



Συγγραφέας : Πρωθιερεύς Ανδρέας Αργυρίδης

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε 50 χρόνια μετά τα δραματικά γεγονότα και όσες θλιβερές εξελίξεις ακολούθησαν τον εθνικό αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. του 1955-1959.

Μπαίνοντας κανείς στο Τουρκοκρατούμενο Τμήμα της Κύπρου, ενώ μέχρι πρότινος μοσχοβολούσαν Ελλάδα τα βουνά και τα λαγκάδια της, νομίζει ότι μπαίνει στην Αραβία, βλέποντας τα επιβλητικά Τζαμιά-Τεμένη και τους πανύψηλους μιναρέδες που σχίζουν τους ουρανούς, σχίζοντας συγχρόνως και τις καρδιές μας. Έχει, δυστυχώς, αλλοιωθεί και η όψις του χώρου στην τουρκοκρατούμενη Κύπρο, με τις προτομές των δήθεν ηρώων Τούρκων, με προεξάρχοντα τον ανδριάντα του Κεμάλ Αττατούρκ και με την τούρκικη σημαία στις βουνοκορφές του Πενταδάκτυλου. Εύκολα μπορεί ν' αντιληφθεί κανείς ότι σκοπός των Τούρκων είναι να αλλάξει η Ελληνική ταυτότητα της Κύπρου.

Όλα αυτά τα βλέπομεν και ραγίζει η καρδιά μας. Ραγίζει όμως η καρδιά εκείνων που σκέπτονται ελληνικά και όχι συμφεροντολογικά ούτε κομματικά.

Είναι καιρός να συνέλθουν οι Πολιτικοί μας ταγοί και μαζί με την Διοικούσα Εκκλησία, να χαράξουν μίαν ενιαία γραμμή, να θέσουν κοινό στόχο επί του εθνικού μας θέματος. Να διακηρύξουν τι τέλος πάντων θέλουν σ' αυτόν τον τόπο και να κρατήσουν αυτήν την γραμμή κι αυτόν τον στόχο, έστω και εάν περεκκλίνουν επί προηγούμενων προτάσεων, γιατί θα στηρίζονται στο Διεθνές Δίκαιον.

Ας μη συναινέσουμε ποτέ, με την ανοχή ή την συγκατάθεσή μας στην αλλοίωση της εθνικής μας κληρονομιάς, η οποία αναλύεται στην γλώσσα, την φιλοσοφία, την Ιστορία, την γλυπτική και τέλος και κυρίως στον Χριστιανικό της χαρακτήρα.
Γραικοί γεννηθήκαμε, γραικοί θα πεθάνουμε.